در کشاف اصطلاحات الفنون گویدکه در اصطلاحات صوفیه است که صاحب الزمان و صاحب الوقت و صاحب الحال کسی است که متحقق باشد به جمعیت برزخیت اولی و مطلع بر حقایق اشیاء، و خارج از حکم زمان و تصرفات گذشته و آینده الی الابد. پس زمان ظرف احوال و صفات و افعال اوست و بدین جهت در آن به طی و نشر و در مکان به قبض و بسط تصرف کند، چه او متحقق به حقایق است و طبایع و حقائق در اندک و بسیار و دراز و کوتاه و بزرگ و کوچک یکسان است، زیرا وحدت و کثرت و مقادیر همه عوارضند و آن سان که در (وعاء) وهم در آن مقادیر تصرف تواند کرد همچنین در عقل نیز تصرف کند..
گویا لقبی بوده است مرادف کلمه دریادار. ابن ابی الحدید در داستان صاحب الزنج آرد: فاستأمن الی نصیر صاحب الماء و هو مقیم حینئذ بنهرالمراءه زهاء الفی رجل من الزنج و اتباعهم... (شرح نهج البلاغه ج 2 ص 349)