معنی شرک

شرک

شرک

انباز. (آنندراج) (ناظم الاطباء) (مقدمۀ لغت میر سید شریف جرجانی ص 3) (مهذب الاسماء) (آنندراج) (از اقرب الموارد) :
به باد مرکب کرده بهار شرک خزان
به ابر دولت کرده خزان عصر بهار.
مسعودسعد (دیوان ص 215).
سوی ایوان شرک روی نهی
شب تاری چو کوکب سیار.
مسعودسعد.
، ریا، دادن بر کسی زمین را بر نصف یا ثلث. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)،
{{اِسم}} حصه و نصف. ج، اَشراک،
{{اِسمِ مَصدَر}} انبازی در نسب. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج) (از اقرب الموارد)، کفر. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). کافر شدن باشد بسبب آنکه انباز بجهت حق تعالی آورند. (فرهنگ جهانگیری) (از برهان) (از اقرب الموارد). انبازی که بت پرستان و مشرکین برای خداوند عالم جل شأنه قرار داده اند. (ناظم الاطباء). انباز گفتن خدای را. دو یا چند خدای گفتن. خدای را دو گفتن. (یادداشت مؤلف). اعتقاد انباز به خدای بی انباز. دانشمندان گفته اند شرک بر چهار گونه است: 1- شرک در الوهیت. 2- شرک در وجوب وجود. 3- شرک در بندگی. 4- شرک در تدبیر.در جهان هنوز کسی که در هر چهارگونۀ شرک برای خدا انبازی جسته باشد یافت نشده، مگر طایفۀ ثنویه که قائل به دو خدای می باشند یکی دانا و مصدر نیکیها، و دیگری نادان و منشاء بدیها، که اولی را یزدان و دومی را اهریمن نامند. اما آنان که در بندگی و تدبیر خدای به انباز معتقدند فراوانند، مانند: ستاره پرستان. اماگروهی دیگر در شرک غلو کرده منکر صانع بیچون گردند و گویند: این افلاک و کواکب واجب الوجودند. و هستی آنها به ذات خویش باشد و نیستی را بدانها راه نیست... واینان دهریۀ خالص اند. دیگر از طوایفی که به خدای یکتا قایل نیستند نصاری میباشند که حضرت عیسی (ع) را آفرینندۀ مطلق شناسند. و از جملۀ منکران الوهیت بت پرستانند. در اینکه آیا اهل کتاب هم در شمار اهل شرکند یا نه بین دانشمندان اختلاف است، گروهی شرک را مخصوص بت پرستان دانند به دلیل آیۀ شریفۀ: ان الذین من اهل الکتاب و المشرکین فی نار جهنم خالدین فیها... (قرآن 6/98). ولی بیشتر دانشمندان شرک را شامل اهل کتاب نیز بکنند، بحکم آیۀ: ان اﷲ لایغفر ان یُشرَک به و یغفر ما دون ذلک لمن یشاء. (قرآن 48/4، 116). (ازکشاف اصطلاحات الفنون). اعتقاد انباز به خدای بی انباز و آن شرکت در عبادت است، مانند: ثنویان و نصاری و حرام است و کفر است: ’ان اﷲ لایغفر ان یشرک به و یغفرما دون ذلک’. (قرآن 48/4، 116) (فرهنگ علوم سجادی) :اعوذ باﷲ من شر الشیطان و شرکه، ای ما یوسوس به من الاشراک باﷲ. (ناظم الاطباء) :
بزن بیخی که آن را کفر شاخ است
ببر شاخی که آن را شرک بار است.
مسعودسعد.
لا زآن شد اژدهای دوسر تا فروخورد
هر شرک و شک که در ره الا شود عیان.
خاقانی.
دست تو شمس و خطی تو خط استوا است
کاقلیم شرک را به تعزا برافکند.
خاقانی.
خلق را از شرک شرک رهانید (حضرت محمد (ص)) . (ترجمه تاریخ یمینی ص 2).
برون پرده گر مویی کنی اثبات شرک افتد
که من در پرده جز نامی ز مرد و زن نمی دانم.
عطار.
اکثر شیعۀ شرک در شرک فنا افتادند. (تاریخ جهانگشای جوینی).
در یکی گفته که جوع و جود تو
شرک باشد از تو با معبود تو.
مولوی.
روی از خدا به هرچه کنی شرک خالص است
توحید محض کز همه رو در خدا کنیم.
سعدی.
درین نوع از شرک پوشیده هست
که زیدم بیازرد و عمرم بخست.
سعدی (بوستان).
- اهل شرک، ثنویه، یعنی آنان که به دو خدا قائل شده اند. (ناظم الاطباء) :
از دو جانب با اهل شرک جنگ پیوستند. (ترجمه تاریخ یمینی ص 355).
- ، بت پرستان. (ناظم الاطباء).
- ، آن طایفه از نصاری که معتقد به ثالث ثلاثه شده اند. (ناظم الاطباء).
- شرک اصغر، شرک خفی. (فرهنگ فارسی معین). رجوع به ترکیب شرک خفی شود.
- شرک جلی، قایل شدن شریک برای خدا. مقابل شرک خفی. (از فرهنگ فارسی معین).
- شرک خفی، ریا. شرک اصغر. مقابل شرک جلی. (فرهنگ فارسی معین)