مقدمه مفهومی پنجره مبنا (Window-based) به پارادایمی در طراحی رابط کاربری اشاره دارد که در آن برنامه ها و محتوا در قالب پنجره های مستقل نمایش داده می شوند. این روش که پایه ای برای سیستم های پنجره ای مدرن است، امکان مدیریت همزمان چندین برنامه و سند را فراهم می آورد. پنجره ها در این سیستم می توانند جابجا شده، تغییر اندازه داده شوند و روی هم قرار گیرند. تاریخچه و تکامل مفهوم رابط های پنجره مبنا به تحقیقات Xerox PARC در دهه 1970 بازمی گردد. با معرفی سیستم عامل هایی مانند Mac OS و Windows در دهه 1980، این شیوه به استاندارد صنعتی تبدیل شد. امروزه با پیشرفت فناوری های نمایشی، پنجره مبنا به سطحی از پیچیدگی رسیده که از شفافیت، انیمیشن های روان و ورودی های چندلمسی پشتیبانی می کند. مولفه های اصلی - پنجره های مستقل با مرزهای مشخص - سیستم مدیریت پنجره (Window Manager) - کنترل های استاندارد پنجره - قابلیت تغییر اندازه و موقعیت - سلسله مراتب پنجره ها (زیرپنجره ها) انواع سیستم های پنجره مبنا 1. سیستم های پشته ای (Stacking) 2. سیستم های کاشی ای (Tiling) 3. سیستم های ترکیبی 4. سیستم های مجازی (Workspaces) 5. سیستم های واکنشگرا (Responsive) کاربردهای صنعتی - سیستم عامل های دسکتاپ - محیط های توسعه یکپارچه - برنامه های گرافیکی و طراحی - سیستم های مدیریت محتوا - برنامه های سازمانی پیچیده چالش های فنی - مدیریت منابع در پنجره های متعدد - هماهنگی رویدادهای ورودی - بهینه سازی عملکرد رندرینگ - پشتیبانی از دستگاه های مختلف - حفظ سازگاری با استانداردها راهکارهای پیشرفته - استفاده از GPU برای رندرینگ - پیاده سازی سیستم های ترکیب کننده - بهره گیری از معماری های مدرن رابط کاربری - توسعه کتابخانه های چندپلتفرمی - یکپارچه سازی با سیستم های ابری نتیجه گیری و روندهای آینده پنجره مبنا همچنان به عنوان یکی از ارکان اصلی رابط های کاربری باقی خواهد ماند، اما با ظهور فناوری هایی مانند واقعیت مجازی، ممکن است اشکال جدیدی از سازماندهی فضای کاری توسعه یابد.
