مقدمه مفهومی درباره واژه validity (اعتبار) به معیاری برای سنجش میزان صحت، دقت و قابلیت اعتماد داده ها یا فرآیندهای یک سیستم اشاره دارد. این مفهوم در حوزه های مختلف فناوری اطلاعات از اعتبارسنجی داده ها تا ارزیابی سیستم های نرم افزاری کاربرد گسترده ای دارد. کاربرد واژه در برنامه نویسی و فناوری اطلاعات در برنامه نویسی: بررسی اعتبار متغیرها و مقادیر بازگشتی توابع در پایگاه داده: ارزیابی اعتبار محدودیت های جامعیتی (integrity constraints) در شبکه های کامپیوتری: تأیید اعتبار گواهی های SSL/TLS در یادگیری ماشین: ارزیابی اعتبار مدل های پیش بینی در سیستم های بلادرنگ: بررسی اعتبار داده های حسگرها مثال های واقعی و کاربردی 1- بررسی اعتبار تاریخ انقضای گواهی های امنیتی 2- ارزیابی اعتبار مدل آماری در سیستم های پیش بینی 3- تأیید اعتبار امضاهای دیجیتال در اسناد الکترونیکی 4- بررسی اعتبار داده های ورودی در سیستم های پردازش تراکنش 5- ارزیابی اعتبار نتایج آزمایش های نرم افزاری نقش در توسعه نرم افزار در معماری نرم افزار، اعتبارسنجی معمولاً در چند لایه انجام می شود. در سیستم های توزیع شده، الگوهایی مانند مدارشکن (Circuit Breaker) برای بررسی اعتبار پاسخ ها استفاده می شوند. در میکروسرویس ها، هر سرویس مسئول بررسی اعتبار داده های خود است. تاریخچه و تکامل مفهوم اعتبار به دهه 1960 و سیستم های اولیه بانکی بازمی گردد. در دهه 1980 با استانداردهای ISO 9000 اهمیت یافت. امروزه با ظهور فناوری هایی مانند بلاکچین، روش های جدیدی برای تأیید اعتبار توسعه یافته اند. تفاوت با مفاهیم مشابه validity با reliability متفاوت است - دومی به ثبات عملکرد اشاره دارد. با accuracy نیز تفاوت دارد که به دقت اندازه گیری مربوط می شود. با verification نیز متفاوت است که نیاز به شواهد عینی دارد. پیاده سازی فنی در Python: با کتابخانه هایی مانند Pydantic و Cerberus در Java: با annotationهای javax.validation در پایگاه داده: با constraintهایی مانند CHECK و FOREIGN KEY در شبکه: با پروتکل هایی مانند OCSP برای بررسی اعتبار گواهی ها در تست نرم افزار: با روش هایی مانند Validity Testing چالش ها 1- مدیریت اعتبار در سیستم های توزیع شده 2- بررسی اعتبار داده های بلادرنگ 3- ارزیابی اعتبار در محیط های ناهمگن 4- حفظ اعتبار در طول چرخه حیات داده ها نتیجه گیری اعتبار سنجی مؤثر یکی از ارکان اصلی توسعه سیستم های قابل اعتماد است. با پیشرفت فناوری، روش های بررسی اعتبار نیز پیچیده تر و هوشمندانه تر شده اند.
