مقدمه مفهومی درباره واژه کاربر (User) یکی از پایه ای ترین مفاهیم در فناوری اطلاعات است که به هر فرد یا سیستمی اشاره دارد که از یک محصول یا سرویس دیجیتال استفاده می کند. این مفهوم در تمام لایه های توسعه نرم افزار، از طراحی رابط کاربری تا مدیریت دسترسی ها، نقش محوری ایفا می کند. کاربرد واژه در برنامه نویسی یا زیرشاخه های فناوری اطلاعات در برنامه نویسی، کاربر می تواند به عنوان یک موجودیت خارجی (End-User) یا یک سیستم دیگر (System User) تعریف شود. در پایگاه داده، هر کاربر دارای شناسه منحصر به فرد (User ID) و سطوح دسترسی خاص است. در شبکه های کامپیوتری، کاربران بر اساس نقش های تعریف شده (مانند Admin، Guest) از منابع استفاده می کنند. مثال های واقعی و کاربردی در زندگی یا پروژه های IT 1- کاربران یک وبسایت فروشگاهی که محصولات را خریداری می کنند. 2- اپراتورهای سیستم در یک سازمان که از نرم افزارهای مدیریتی استفاده می کنند. 3- دستگاه های IoT که به عنوان کاربران سیستم های مرکزی عمل می کنند. نقش واژه در توسعه نرم افزار یا معماری سیستم ها در معماری نرم افزار، مدل های کاربرمحور (User-Centric Design) اساس توسعه محصولات هستند. سیستم های مدرن مانند میکروسرویس ها، برای هر سرویس کاربران مجزا تعریف می کنند. در معماری امنیتی، احراز هویت کاربر (User Authentication) اولین لایه دفاعی محسوب می شود. شروع استفاده از این واژه در تاریخچه فناوری و تکامل آن در سال های مختلف مفهوم کاربر به دهه 1960 و سیستم های اشتراک زمانی (Time-Sharing Systems) بازمی گردد. در دهه 1980 با ظهور PCها، کاربر نهایی (End User) به واژه ای رایج تبدیل شد. امروزه در عصر cloud computing، کاربران می توانند سازمان ها، ماشین ها یا حتی الگوریتم ها باشند. تفکیک آن از واژگان مشابه کاربر (User) با مشتری (Customer) متفاوت است - مشتری ممکن است از محصول استفاده نکند. کاربر سیستم (System User) با کاربر انسانی (Human User) نیز تمایز دارد. در برخی متون، کاربر فعال (Active User) از کاربر غیرفعال (Passive User) جدا می شود. شیوه پیاده سازی واژه در زبان های برنامه نویسی مختلف در Python: کلاس User در Django برای مدیریت کاربران. در Java: رابط UserPrincipal در سیستم های احراز هویت. در SQL: دستور CREATE USER برای تعریف کاربران پایگاه داده. در سیستم عامل های یونیکس: فایل /etc/passwd حاوی اطلاعات کاربران است. چالش ها یا سوءبرداشت های رایج در مورد آن 1- تصور اینکه همه کاربران مهارت فنی یکسانی دارند. 2- عدم تفکیک بین کاربران واقعی و ربات ها در تحلیل ترافیک وب. 3- فرض اشتباه درباره نیازهای کاربران بدون تحقیقات بازار. نتیجه گیری کاربردی برای استفاده در متون تخصصی و آموزشی مفهوم کاربر در قلب تمام سیستم های فناوری اطلاعات قرار دارد. طراحی کاربرمحور، مدیریت دسترسی کاربران و تحلیل رفتار کاربران از مباحث اساسی در توسعه نرم افزارهای مدرن هستند. درک عمیق از انواع کاربران و نیازهای آنها، کلید موفقیت محصولات دیجیتال است.
