مقدمه مفهومی ناب (Pure) در برنامه نویسی به عناصری اشاره دارد که رفتار کاملاً قابل پیش بینی دارند. یک تابع ناب برای ورودی های یکسان همیشه خروجی یکسان تولید می کند و هیچ اثر جانبی (مانند تغییر متغیرهای جهانی) ایجاد نمی کند.
کاربردهای فنی 1. برنامه نویسی تابعی 2. توسعه الگوریتم های قابل اطمینان 3. تست واحد نرم افزار 4. پردازش موازی و توزیع شده 5. ممویزاسیون (بهینه سازی با حافظه نهان)
مثال های عملی - توابع ریاضی محض - تبدیل واحدهای اندازه گیری - فیلتر کردن آرایه ها بدون تغییر آرایه اصلی - تولید شناسه های یکتا - محاسبات آماری مستقل
تاریخچه و تکامل مفهوم ناب بودن از ریاضیات وارد علوم کامپیوتر شد و با ظهور زبان های تابعی مانند Haskell و الگوهای برنامه نویسی تابعی در JavaScript محبوبیت یافت.
تفاوت با توابع ناخالص توابع ناب اثر جانبی ندارند و قابل پیش بینی هستند، در حالی که توابع ناخالص ممکن است وضعیت سیستم را تغییر دهند یا به عوامل خارجی وابسته باشند.
ویژگی های عناصر ناب - قطعیت (Deterministic) - عدم وابستگی به حالت خارجی - عدم ایجاد اثر جانبی - قابلیت استفاده مجدد بالا - تست پذیری آسان
چالش ها - محدودیت در کار با وضعیت سیستم - نیاز به طراحی خاص برای عملیات I/O - پیچیدگی مدیریت خطاها - نیاز به تغییر ذهنیت برنامه نویسان - یکپارچه سازی با کدهای موجود
بهترین روش ها 1. جداسازی منطق ناب از اثرات جانبی 2. استفاده از ساختارهای داده تغییرناپذیر 3. مستندسازی توابع ناخالص 4. به حداکثر رساندن استفاده از توابع ناب 5. ترکیب با الگوهای دیگر مانند OOP
کاربرد در فناوری های نوین - توسعه فرانت اند پیشرفته (React, Vue) - پردازش داده های بزرگ - سیستم های توزیع شده - قراردادهای هوشمند بلاکچین - یادگیری ماشین و هوش مصنوعی
نتیجه گیری استفاده از عناصر ناب می تواند قابلیت اطمینان، نگهداری و تست پذیری کد را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
