مقدمه مفهومی توافق نامه مجوز (License Agreement) سند قانونی است که شرایط استفاده، توزیع و تغییر یک نرم افزار یا محصول دیجیتال را مشخص می کند. این توافق نامه حقوق و مسئولیت های هر دو طرف - تولیدکننده و کاربر - را تعریف می نماید. انواع مختلفی از مجوزها وجود دارند که از محدودکننده ترین (مانند مجوزهای انحصاری) تا آزادترین (مانند مجوزهای متن باز) را شامل می شوند. انواع مجوزهای نرم افزاری 1) مجوزهای اختصاصی (Proprietary) 2) مجوزهای متن باز (Open Source) مانند GPL، MIT، Apache 3) مجوزهای رایگان (Freeware) 4) مجوزهای اشتراکی (Shareware) 5) مجوزهای عمومی (Public Domain). هر نوع محدودیت ها و آزادی های خاص خود را دارد. مفاد رایج توافق نامه ها 1) محدودیت های استفاده 2) حقوق مالکیت معنوی 3) محدودیت های توزیع 4) مسئولیت های قانونی 5) ضمانت نامه ها و عدم تضمین ها 6) قوانین حاکم بر توافق. این مفاد بسته به نوع مجوز و محصول متفاوت هستند. پیاده سازی فنی 1) نمایش توافق نامه در نصب نرم افزار (EULA) 2) مکانیزم های فعال سازی و اعتبارسنجی 3) سیستم های مدیریت حقوق دیجیتال (DRM) 4) ابزارهای تحلیل وابستگی های مجوز. این سیستم ها اجرای شرایط مجوز را عملی می کنند. چالش ها و مسائل حقوقی 1) انطباق با قوانین بین المللی 2) مدیریت مجوزهای سازمانی 3) تعارض مجوزها در وابستگی های نرم افزاری 4) اجرای حقوق در محیط های دیجیتال. این چالش ها نیاز به مشاوره حقوقی تخصصی دارند. روندهای آینده 1) مجوزهای انعطاف پذیرتر برای محاسبات ابری 2) سیستم های هوشمند مدیریت مجوز 3) توسعه استانداردهای جدید برای نرم افزارهای SaaS 4) یکپارچه سازی با فناوری های بلاکچین. این تحولات مدیریت مجوزها را دموکراتیک تر خواهند کرد. نتیجه گیری توافق نامه های مجوز بخش اساسی از توسعه و توزیع نرم افزار هستند. درک دقیق آنها برای توسعه دهندگان (برای انتخاب مجوز مناسب) و کاربران (برای رعایت شرایط) ضروری است. با پیچیده تر شدن اکوسیستم نرم افزاری، اهمیت مدیریت صحیح مجوزها افزایش یافته است.
