مقدمه مفهومی درباره واژه برنامه نویسی رویدادمحور پارادایمی است که در آن کنترل جریان برنامه توسط رویدادهای خارجی (مانند ورودی کاربر) یا داخلی (مانند پیام های سیستم) هدایت می شود. این الگو در مقابل برنامه نویسی رویه ای سنتی قرار می گیرد که در آن اجرای برنامه از پیش قابل پیش بینی است. برنامه نویسی رویدادمحور پایه سیستم های تعاملی مدرن است. کاربرد واژه در برنامه نویسی یا زیرشاخه های فناوری اطلاعات در توسعه رابط های کاربری گرافیکی (GUI)، سیستم های بلادرنگ (Real-Time Systems)، سرورهای شبکه (مانند Node.js)، سیستم های پیام رسانی (مانند Kafka)، میکروسرویس های Event-Driven، بازی های کامپیوتری، سیستم های IoT و برنامه نویسی سمت کلاینت وب کاربرد دارد. همچنین در الگوهای معماری مانند Event Sourcing و CQRS نقش محوری ایفا می کند. مثال های واقعی و کاربردی در زندگی یا پروژه های IT سرور وب Node.js که به درخواست های HTTP واکنش نشان می دهد، اپلیکیشن فتوشاپ که به اقدامات کاربر پاسخ می دهد، سیستم کنترل ترافیک هوایی که به تغییرات وضعیت پروازها واکنش نشان می دهد، بازی کامپیوتری که به ورودی های کاربر پاسخ می دهد، سیستم خانه هوشمند که به تغییرات سنسورها واکنش نشان می دهد، سیستم پردازش تراکنش های بانکی که به رویدادهای مالی پاسخ می دهد. نقش واژه در توسعه نرم افزار یا معماری سیستم ها در معماری های مدرن، برنامه نویسی رویدادمحور امکان ساخت سیستم های با coupling کم و مقیاس پذیری بالا را فراهم می کند. در سیستم های توزیع شده، این الگو امکان پاسخگویی به رویدادها در نقاط مختلف سیستم را می دهد. در معماری میکروسرویس، رویدادها مکانیزم ارتباط بین سرویس ها هستند. در سیستم های Reactive، این الگو امکان پردازش غیرمسدودکننده (non-blocking) را فراهم می کند. شروع استفاده از این واژه در تاریخچه فناوری و تکامل آن در سال های مختلف ریشه های برنامه نویسی رویدادمحور به سیستم های تعاملی دهه 1960 بازمی گردد. در دهه 1980 با ظهور محیط های توسعه گرافیکی مانند Macintosh و Windows گسترش یافت. در دهه 1990 با معرفی مدل رویداد در مرورگرهای وب استاندارد شد. در دهه 2000 با ظهور Node.js و فناوری های Async/Await تکامل یافت. امروزه با معماری های Serverless و Event-Driven Microservices به اوج کاربرد خود رسیده است. تفکیک آن از واژگان مشابه با برنامه نویسی همزمان (Concurrent Programming) که بر اجرای موازی تأکید دارد متفاوت است. همچنین با برنامه نویسی واکنش گرا (Reactive Programming) که بر جریان داده ها تمرکز دارد تفاوت دارد. با برنامه نویسی تابعی (Functional Programming) نیز که بر توابع خالص تأکید دارد متمایز است. شیوه پیاده سازی واژه در زبان های برنامه نویسی مختلف در جاوااسکریپت: Event Loop در Node.js، Promise/Async-Await. در #C: async/await، IObservable. در جاوا: CompletableFuture، RxJava. در پایتون: asyncio، Twisted. در گو: Goroutines و Channels. در راسپبری پای: callback-based programming. چالش ها یا سوءبرداشت های رایج در مورد آن 1) تصور اینکه همه سیستم ها باید رویدادمحور باشند 2) مشکلات دیباگ و ردیابی جریان اجرا 3) مدیریت پیچیده حالت (State Management) 4) اشباع سیستم با رویدادهای زیاد 5) دشواری درک برای برنامه نویسان مبتدی 6) مشکلات در مدیریت خطاها. نتیجه گیری کاربردی برای استفاده در متون تخصصی و آموزشی برنامه نویسی رویدادمحور ابزار قدرتمندی برای ساخت سیستم های مقیاس پذیر و پاسخگو است، اما نیاز به طراحی دقیق معماری رویدادها، مدیریت حالت و مکانیزم های بازیابی خطا دارد. برای سیستم های تعاملی و توزیع شده، این الگو اغلب بهترین انتخاب است.
