مقدمه مفهومی درباره واژه سفارشی سازی به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که طی آن یک محصول فناوری اطلاعات (نرم افزار، سخت افزار یا خدمات) با نیازهای خاص کاربر یا سازمان تطبیق داده می شود. این مفهوم از تولید انبوه به دنیای دیجیتال منتقل شده و امروزه به یک استاندارد در توسعه محصولات IT تبدیل شده است. کاربرد واژه در برنامه نویسی یا زیرشاخه های فناوری اطلاعات در توسعه نرم افزار، سفارشی سازی می تواند شامل تغییر رابط کاربری، اضافه کردن ماژول های خاص یا اصلاح گردش کار باشد. در سیستم های ERP، سفارشی سازی برای انطباق با فرآیندهای کسب وکار ضروری است. در پلتفرم های SaaS، سطحی از سفارشی سازی برای جذب مشتریان مختلف ارائه می شود. مثال های واقعی و کاربردی در زندگی یا پروژه های IT سیستم های مدیریت محتوا مانند وردپرس با پلاگین ها و تم ها قابل سفارشی سازی هستند. اپلیکیشن های موبایل مانند اسپاتیفای امکان تغییر تم رنگ را می دهند. پلتفرم های تجارت الکترونیک مانند Shopify با ابزارهای مختلف سفارشی سازی می شوند. نقش واژه در توسعه نرم افزار یا معماری سیستم ها در معماری نرم افزار، قابلیت سفارشی سازی نیاز به طراحی ماژولار و انعطاف پذیر دارد. در معماری میکروسرویس ها، هر سرویس می تواند مستقل سفارشی سازی شود. در سیستم های طراحی (Design Systems)، کامپوننت ها باید با حفظ یکپارچگی، قابلیت سفارشی سازی داشته باشند. شروع استفاده از این واژه در تاریخچه فناوری و تکامل آن در سال های مختلف اولین نمونه های سفارشی سازی در دهه 1980 در نرم افزارهای دسکتاپ ظاهر شد. با ظهور وب در دهه 1990، سفارشی سازی رابط کاربری گسترش یافت. امروزه با هوش مصنوعی، سفارشی سازی هوشمند (مانند پیشنهادهای شخصی سازی شده) در حال تحول است. تفکیک آن از واژگان مشابه سفارشی سازی با پیکربندی (Configuration) متفاوت است - پیکربندی معمولاً از بین گزینه های از پیش تعریف شده انتخاب می کند، در حالی که سفارشی سازی می تواند شامل توسعه های جدید باشد. همچنین با شخصی سازی (Personalization) که بیشتر بر سلیقه فردی تمرکز دارد تفاوت دارد. شیوه پیاده سازی واژه در زبان های برنامه نویسی مختلف در JavaScript با فریمورک هایی مانند React می توان کامپوننت های قابل سفارشی ایجاد کرد. در Python با کتابخانه هایی مانند Django می توان سیستم های ماژولار ساخت. در PHP با معماری پلاگین می توان قابلیت سفارشی سازی را فراهم کرد. در Java با استفاده از طراحی شیءگرا می توان کلاس های قابل توسعه ایجاد نمود. چالش ها یا سوءبرداشت های رایج در مورد آن یک باور غلط این است که سفارشی سازی همیشه مطلوب است، در حالی که ممکن است هزینه نگهداری سیستم را افزایش دهد. چالش اصلی، یافتن تعادل بین انعطاف پذیری و پیچیدگی است. همچنین سفارشی سازی بیش از حد می تواند به تجربه کاربری یکپارچه آسیب بزند. نتیجه گیری کاربردی برای استفاده در متون تخصصی و آموزشی سفارشی سازی یکی از عوامل کلیدی در پذیرش نرم افزارها و سرویس های IT است. طراحی سیستم ها با قابلیت سفارشی سازی مناسب می تواند ارزش محصول را برای طیف وسیع تری از کاربران افزایش دهد، اما باید با در نظر گرفتن ملاحظات فنی و تجاری انجام شود.
