مقدمه مفهومی درباره واژه مترجم (Compiler) یک برنامه سیستم است که کدهای نوشته شده توسط انسان را به فرمتی قابل اجرا توسط ماشین تبدیل می کند. این فرآیند پیچیده معمولاً شامل چندین مرحله تحلیل و تبدیل است. کاربرد واژه در برنامه نویسی یا زیرشاخه های فناوری اطلاعات مترجم ها در زبان های کامپایلری مانند C، C++، Rust، Go و Haskell استفاده می شوند. در توسعه سیستم های عامل، کامپایلرهای کراس پلتفرم اهمیت ویژه ای دارند. مثال های واقعی و کاربردی در زندگی یا پروژه های IT GCC (GNU Compiler Collection) LLVM و Clang کامپایلر رسمی Java (javac) Roslyn برای C# کامپایلر Rust (rustc) نقش واژه در توسعه نرم افزار یا معماری سیستم ها در معماری سیستم های بزرگ، انتخاب کامپایلر مناسب می تواند بر عملکرد و امنیت تأثیر بگذارد. در سیستم های embedded، کامپایلرهای سفارشی برای معماری های خاص طراحی می شوند. شروع استفاده از این واژه در تاریخچه فناوری و تکامل آن در سال های مختلف اولین کامپایلرها در دهه 1950 توسط Grace Hopper و همکارانش توسعه یافتند. در دهه 1980 با ظهور کامپایلرهای بهینه ساز مدرن مانند GCC، عملکرد برنامه ها به شدت بهبود یافت. امروزه کامپایلرهایی مانند LLVM از معماری های ماژولار استفاده می کنند. تفکیک آن از واژگان مشابه مترجم با مفسر (Interpreter) که کد را بدون تبدیل به زبان ماشین اجرا می کند متفاوت است. همچنین با ترانسپایلر (Transpiler) که بین زبان های سطح بالا تبدیل انجام می دهد فرق دارد. شیوه پیاده سازی واژه در زبان های برنامه نویسی مختلف C: کامپایلر GCC/Clang با گزینه های بهینه سازی مختلف Java: کامپایل به بایت کد با javac Rust: کامپایلر rustc با سیستم borrow checker Haskell: کامپایلر GHC با بهینه سازی های پیشرفته WebAssembly: کامپایلرهای Emscripten چالش ها یا سوءبرداشت های رایج در مورد آن چالش اصلی، تولید کد بهینه بدون افزایش زمان کامپایل است. همچنین برخی توسعه دهندگان انتظار دارند کامپایلر تمام خطاهای منطقی را تشخیص دهد. نتیجه گیری کاربردی برای استفاده در متون تخصصی و آموزشی درک کارکرد مترجم ها به توسعه دهندگان کمک می کند کدهای بهتری بنویسند و از ویژگی های پیشرفته زبان ها بهتر استفاده کنند.