دایره عظیمه ایست فرضی که از امتداد صفحه استوای زمینه باکره سماوی حاصل شود. توضیح دایره ایست بر وسط فلک الافلاک از مشرق بمغرب و چون فلک مذکور محیط بر هشت فلک دیگر و جهار عنصر است پس سطح دایره مذکور تمام آنها را قطع می کند و مرکز دایره همان مرکز زمین است و خط استوا هم در جوف همان واقع می شود و معدل النهار برای آن نام یافته که چون آفتاب بان برسد در تمام روی زمین - بجز قطبین - شب و روز برابر میشود. چون مدار حرکت آفتاب منطقه البروج است که با معدل النهار در دو نقطه تقاطع می کند پس آفتاب سالی دوبار به معدل النهار می رسد: یکی در اول حمل و دیگری در اول میزان. اول را عتدال ربیعی خوانند و دوم را اعتدال خریفی
