ابن یحیی قرشی بویطی، مکنی به ابویعقوب. دوست امام شافعی و واسطهالعقد شافعیان بود و پس از مرگ امام شافعی در درس و فتوا دادن جای او را گرفت. او از مردم بویط مصر بود و در قضیۀ مخلوق بودن قرآن در عهد الواثق دست بسته بر استری به بغداد برده شد تا مخلوق بودن قرآن را تأیید کندولی او نپذیرفت و به زندان افتاد و به سال 231 ه. ق. در زندان درگذشت. اما شافعی گفته است: ’به مجلس من هیچکس از یوسف شایسته تر و از یاران من هیچکس از او داناتر نیست’. او راست: ’المختصر’ در فقه، که آن را از کلام شافعی اقتباس کرده است.
