یمگان دره. از اعمال بدخشان است و منفی ومدفن ناصرخسرو علوی بدانجاست. یمغان. یمکان. (یادداشت مؤلف). نام قصبه ای است از بدخشان که بر سمت کاشغر واقع است. گویند مدفن حکیم ناصرخسرو در آنجاست و بعضی گویند در سه روزۀ آنجاست. (برهان). تبدیل یمگان به یمغان و تعریب به ینبقان مؤید رجحان گاف است بر کاف. بنابه نوشتۀ محمدنادرخان در کتاب ’راهنمای قطغن و بدخشان’ درۀ یمگان درۀ ممتدی است مشتمل بر قریب 12 قطعه آبادی، و بلوک یمگان به عنوان ’تکاب یمگان’از مضافات قصبۀ جرم محسوب و مشتمل بر 23 قشلاق است که جمعاً 2680 خانه و قریب 20000 نفر نفوس دارد و ازقصبۀ جرم تا دهان ’تنکی کران’ یمگان گفته می شود. وقصبۀ جرم از فیض آباد که مرکز بدخشان است شش الی هفت فرسخ فاصله دارد. یکی از آبادیهای یمگان به نام ’زیارت حضرت سید’ موسوم است و احتمال دارد قبر ناصرخسرو باشد. اهالی اطراف جرم اغلب مانند تکاب و دروج و اهل درۀ منجان شیعۀ آغایی خانی (یعنی اسماعیلیۀ آقاخانی) هستند. (از حاشیۀ برهان چ معین) : کوهی ست به یمگان که نبینند گروهی کز چشم حقیقت سپس ستر شقایند. ناصرخسرو. بر من گذر یکی که به یمگان در مشهورتر ز آذر برزینم. ناصرخسرو. شکر آن خدای را که به یمگان ز فضل او بر جان و مال شیعت فرمانروا شدم. ناصرخسرو. اگر خوار است و بیمقدار یمگان مرا اینجا بسی عز است و مقدار. ناصرخسرو. منگر بدان که در ده یمگان محبوس کرده اند مجانینم. ناصرخسرو. من به یمگان به بیم و خوار و به جرم ایمنند آنکه دزد و میخوارند. ناصرخسرو. ناصرخسرو چو در یمگان نشست آه او از چرخ این کیوان گذشت. عطار. گوشۀیمگان گرفت و کنج کوه تا نبیند روی شوم آن گروه. عطار
