نفس از صفات ذمیمه صاف شده و به اخلاق حمیده متصف گشته به قرب الهی فائزشدۀ به اطمینان رسیده که بدین خطاب مشرف است: یا ایتهاالنفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیهً مرضیه. (قرآن 28/89). (از غیاث اللغات). نفس ملکی. (ناظم الاطباء). نفس ناطقه را به اعتبار آنکه متحلی به فضایل و خالی از رذایل بود و با مقتضیات شهوات اندر معارضه افتد مطمئنه گویند، نفس مطمئنه تارک هوای نفسانی و لذات فانیۀ دنیاست و راضیه و مرضیه است به آنچه خدا خواهد. (از فرهنگ علوم عقلی ص 599) (از شفا ج 1 ص 291) (از اسفار ج 4 ص 55) : با نفس مطمئنه قرینش کن آنچنان کآواز ارجعی دهدش هاتف رضا. خاقانی