ابن محمد بن منصور التمیمی، مکنی به ابوحنیفه و معروف به ابن حیون و القاضی النعمان، از ارکان و داعیان مذهب فاطمیۀ مصر است. وی در قیروان ولادت و نشأت یافت، ابتدا مذهب مالکی داشت سپس به مذهب باطنیه گروید. از علوم فقه و قرآن و ادب و تاریخ، حظی وافر داشت. با المهدی و القائم و المنصور و المعز معاصر بود و با المعز به مصر رفت و در آنجا منصب قضا یافت و در همانجا به سال 363 هجری قمری درگذشت. او راست: اختلاف اصول المذاهب، دعائم الاسلام وذکر الحلال و الحرام، مختصر، المناقب و المثالب، ردود، المجالس و المسایرات، الهمه فی آداب اتباع الائمه، مختصر الاّثار فیما روی عن الائمه الاطهار، اساس التأویل الباطن، و غیره. (از الاعلام زرکلی ج 9 ص 8). رجوع به ابن خلکان ج 2 ص 166 و لسان المیزان ج 6 ص 167 و النجوم الزاهره ج 4 ص 106 و الذریعه ج 3 ص 251 شود
