یکی از بغان یا خداوندگاران آریایی یا هندوایرانی پیش از روزگار زرتشت است. پس از ظهور زرتشت یکی از ایزدان یا فرشتگان آیین مزدیسنا گردید. آریائیان هنگام ورود به ایران قوای طبیعت مثل خورشید و ماه و ستارگان و آتش و خاک و باد و آب را می پرستیده اند. خدایانی را هم که مظهر قوای طبیعت بوده اند ’دئوه’ می خوانده اند. در بین این خدایان برتر از همه ایندرا بوده است که اژدهاکش و پروردگار رعد و برق و جنگ به شمار می آمده است. این خدا بااین نام در بین آریاهای ایران آن رواج را که میان هندوان می داشت نیافت. نزد ایرانیان ظاهراً پرستش میترا (مهر) جای آن را گرفت و ایندرا رفته رفته و به خصوص بعد از زردشت در ردیف دیوان مردود درآمد. در فرهنگهای فارسی مهر را فرشته ای دانسته اند که موکل است بر مهر و محبت و تدبیر امور مالی و مصالحی که در ماه مهر (ماه هفتم از سال شمسی) و روز مهر (روز شانزدهم هر ماه) بدو متعلق است و حساب و شمار خلق از ثواب و عقاب به دست اوست. (از یشتها ج 1) (برهان قاطع) (جهانگیری) (انجمن آرا) (آنندراج) (ناظم الاطباء) : آنکه گردون را به دیوان برنهاد و کار بست وآن کجا بودش خجسته مهر اهریمن گراه. دقیقی (دیوان چ دبیرسیاقی ص 133) رئیس و پیشوای مانویان در عهد خلافت ولید بن عبدالملک و ولایت خالد بن عبدالله القسری به عراق و فرقۀ مهریۀ مانویه بدو منسوب است. (از ابن الندیم) نام مردی که بر زنی ماه نام عاشق بوده و قصۀ ایشان مشهور است. (برهان)
