اصل کلمه آرامی است و آن کیفا مقشیثا باشد یعنی سنگ سخت. (یادداشت مرحوم دهخدا). جوهری باشد که در داروهای چشم بکار برند و آن را اقسام باشد: ذهبی و فضی و نحاسی و حدیدی و شبهی، و بهترین آن ذهبی است و آن را به عربی حجرالنور خوانند. (برهان). اسم یونانی سنگی است، و او ذهبی و فضی و نحاسی و حدیدی می باشد و هریک در رنگ شبیه به یکی از معادنند و غیر براق اند، به خلاف مغنسیا که براق است، و گویند هریک در معدنی بهم میرسد و بقدری (به نسبتی) مخلوط به جوهر آن معدن می باشد و آن جوهررا از او استخراج می کنند. و قویترین همه نحاسی است. (از مخزن الادویه). مارقشیشا. بوریطوس. مرغش. مرقشیث. مرقشیثا. ارشد. حجر روشنائی. حجر النور. حجرالطور.کلمه مرقشیثا معرب از کلمه آرامی ’مرقشیثا’ یا ’کیفا مقشیثا’ است به معنی سنگ سخت. سولفور طبیعی سفیدرنگ آهن است و بدین جهت آن را پیریت سفید نیز گویند. فرمول آن را میتوان بهمان صورت پیریت معمولی نوشت، برخلاف پیریت معمولی که زردرنگ است و در سیستم کوبیک متبلور میشود مرقشیشا درسیستم رومبوادریک متبلور میشود، وزن مخصوص آن بین 4/6 تا 4/8 است و سختی آن بین 6 تا 6/5 است (یعنی شیشه را خط می اندازد). بعلت همین سختی جالب توجه و رنگ سفیدش در جواهرسازی مورد استعمال دارد. در اکثر زمینهای گچی و گل سفیدی فراوان است. در تشکیلات گچی اطراف فرحزاد تهران سنگ مزبور بسیار یافت میشود و غالباً در برابر عوامل خارجی در طبیعت بصورت سولفات آهن درمی آید: (مشتری دلالت دارد بر) مرقشیشا و توتیا و... (التفهیم). فروزنده چون مرقشیشای زر منی و دو من کمتر و بیشتر. نظامی
