پسر اکبر و ارشد مظفرالدینشاه قاجار. در 1289 هجری قمری در تبریز متولد شد و در آن شهر بسر برد و ولی عهدی پدر یافت. سه هفته قبل از مرگ مظفرالدین شاه به تهران وارد شد. و قانون اساسی را که در تاریخ 20 ذیقعده 1324 هجری قمری پدرش آن را قبول و صحه گذاشته بود تصدیق و امضاء کرد. محمدعلی میرزا پس از مرگ مظفرالدین شاه جانشین پدر شد و پسر دوم خود سلطان احمد میرزا را ولیعهد خویش قرار داد. در این عهدبواسطۀ برتری نفوذ سیاسی روس بر انگلیس محمدعلیشاه جانب روسها را میگرفت و انگلیسها که از فکر و نیت او آگاه بودند مزاحمت های گوناگونی برای وی ایجاد کردند. سرانجام به مخالفت با مشروطه و مجلس برخاست و بسبب دشمنی و اختلاف شدیدی که بروز کرده بود در روز سه شنبه 23 جمادی الاولی 1326 هجری قمری مطابق با دوم تیر 1287 خورشیدی شاه مجلس را به توپ بست و عده ای از نمایندگان و افراد سرشناس را دستگیر ساخت. پس از یک سال مشروطه خواهان مجدداً پیروز شدند و محمدعلی شاه با عده ای از همدستان خویش به سفارت روس پناهنده شد. و مجلس بعد از افتتاح و مشاوره محمدعلی شاه را از سلطنت خلعکرد و وی از سفارت روس در زرگنده به شهر اودسا در روسیه عزیمت کرد و آنجا اقامت گزید (23 شعبان 1327). وی سرانجام در ایتالیا در 54سالگی جهان را بدرود گفت (11 رمضان 1343 هجری قمری / فروردین 1304 خورشیدی)
