الحاکم ابوسعد محسن بن محمد بن کرامه چشمی بیهقی. ولادت او در رمضان 413 هجری قمری در قریۀ چشم (از قراء بیهق) بود و در سوم رجب 494 هجری قمری در مکۀ مکرمه وفات یافت. درباره نشو و نمای محسن در خراسان اطلاعات دقیقی در دست نیست و مآخذی که درباره وی اطلاعاتی داده اند فقط به انتقال وی از خراسان به مکه اشاره کرده اند. محسن از علمای مذهب زیدیه بوده است و از نظر عقیدت کلامی معتزلی است. او راست:تنبیه الغافلین عن فضائل الطالبین. التفسیرالمبسوط. التفسیرالموجز (به زبان فارسی). التهذیب در تفسیر قرآن که از تفاسیر بسیار ارزندۀ معتزلی است. عیون المسائل. رساله ابلیس الی المجبره. الرد علی المجبره. جلاء الابصار فی متون الاخبار. السفینه و المنتخب فی کتب الزیدیه. رجوع به الحاکم الجشمی و منهجه فی تفسیر القرآن از دکتر عدنان زر زور و نیز تاریخ بیهق و معالم العلماء ابن شهرآشوب و الذریعه الی تصانیف الشیعه شود
