مارگیاه است و آنرا به عربی هلیون گویند. دفع سموم جانواران گزنده و مار و عقرب کند. (برهان) (از ناظم الاطباء). نام دوائی که به عربی هلیون گویند و در کشف نوشته که گیاهی است دفع زهر مار و کژدم کند و هم گره گره بصورت مار بود. (از غیاث) (از آنندراج) (از جهانگیری). نام دوائی است که به عربی هلیون نامند و رستنیی است به شکل مار که آنرا پخته بخورند. (از انجمن آرا). کندی گوید آن بیخ نبات است که به هیأت ستبر بود و منبت او در کوه است از کوههای اصفهان و ظاهر او به زردی مایل بود و میان او سفید بود و طعم او به طعم خشخاش ماند و در آن اندک شیرینی بود. (ترجمه صیدنه). اسم فارسی هلیون است. (فهرست مخزن الادویه). هلیون که به پارسی مارچوبه گویند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). جنجل. اسفراج. اسفیراج. یرامع. مارگیا. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). گیاهی است از تیره سوسنیها و از دستۀ مارچوبه ها که گیاهی علفی و بالارونده و پایا و زیبا است. ارتفاعش بین 70 تا 90 سانتیمتر و دارای شاخه های تقریباً چوبی و صاف است که به حالت وحشی در غالب آب و هوا تکثیر حاصل کرده است و به سبب زیبا بودن موردتوجه و پرورش قرار می گیرد. بر روی ساقه های نازک و استوانه شکل این گیاه خطوط بسیار ظریف قابل تشخیص است برگهای آن به صورت فلسهایی است که از بغل آنها شاخه های باریک و دراز به صورت دسته های 3 تا 8 تایی برنگ سبز دورهم گرد آمده ازنظر شکل ظاهری به برگهای نازک و ظریف شباهت دارند، گلهای مارچوبه در فاصله ماههای خرداد و تیر ظاهر می شوند و وضع آویخته و رنگ سبز مایل به زرد دارند میوه اش قرمز و زیبا و محتوی دانه های متعدد است. ساقه های مارچوبه از سبزیهای خوراکی لذیذ و مطلوب است. از ساقه زیرزمینی این گیاه استفادۀ داروئی نیز بعمل می آید (دارای اثر مدر است) از این گیاه در حدود 40 گونه شناخته شده که همه متعلق به نواحی گرم و معتدل کرۀ زمین است. در ترکیب انساج این گیاه مواد مختلف از قبیل رزین، قند، مانیت، آسپاراژین و املاح پتاسیم و غیره موجود است. هلیون. کشک. کشک الماز. اسفرک. اسفراج. اسفاراج. سپارک. تاکرون. خشب الحیه. یرموع. جنجل. ضغبوس. اسفرج. اسپراغس. اسفرغس. یرامیع. صوف الحیه. صمد. اسفراک. مارگیاه. (فرهنگ فارسی معین) : گیرم که مارچوبه کند تن به شکل مار کو زهر بهر دشمن و کو مهره بهر دوست. خاقانی (دیوان چ سجادی ص 839). و رجوع به گیاه شناسی گل گلاب ص 308 و کارآموزی داروسازی ص 1708 شود. - مارچوبۀ زینتی، دو نوع است ’زبره’ یا ’شبتی’ و ’نرمه’. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). در کتاب ’گیا’ (راهنمای گیاهی) گل گلاب ص 256 ذیل مارچوبه آمده است: گونه های این گیاه به نام شودی و گردی برای زینت کاشته می شود
