جدول جو
جدول جو

معنی کاهوکب

کاهوکب
(کُ)
در رشیدی آمده: گاهو جنازه گبران. فردوسی گوید:
ببردندبسیار گاهو و تخت
نهادند بر تخت دیبا و رخت.
و گاهوکب نیز آمده:
به گاهوکب زر و در مهد عاج
سوی پارس رفت آن خداوند تاج.
و در این لغت و مثال تأمل است و بخاطر میرسد که مصرع چنین باشد: ’بگاه و کت زر و در مهد عاج’. عبارت مذکور رشیدی مأخوذ از عبارت مفصل تر جهانگیری است، اما او لفظ مذکور را مانند برهان در باب کاف تازی آورده و رشیدی بمناسبت لفظ ’گاه’ بمعنی مکان در کاف فارسی آورده. مؤلف فرهنگ نظام گوید: ’حق با رشیدی است که لفظ با کاف فارسی است، چه در پهلوی گاسونه بوده از لفظ گاس بمعنی مکان و معنی گاسونه تابوت است و احتمال تصحیف در شعر فردوسی است که بجای گاهوکب ’گاهونه’ بوده که مبدل گاسونۀ پهلوی است’ اما در فهرست شاهنامۀ ولف گاهو، گاهوکب و گاهونه (نه با کاف فارسی و نه با کاف تازی) نیامده است و احتمال دارد که شعر دوم مصحف این بیت فردوسی باشد:
به تابوت زرین و در مهد ساج
فرستادشان زی خداوند تاج.
و بیت اول یا از فردوسی نیست و یا تصحیف شده است و بیت دوم بصورتی که رشیدی تصحیح کرده، با جستجوی بسیار در شاهنامه با مراجعه بفهرست ولف در مظان کلمات برجسته، پیدا نشد. (از حاشیۀ برهان چ معین). بمعنی جنازه است و آن تابوتی باشد قبه دار که مرده را در آن گذارند و بجانب قبر برند. (برهان)
لغت نامه دهخدا