یکی از شهرستان های استان پنجم کشور. حدود و مشخصات آن به شرح زیر است: از طرف شمال خاور به بخش ثلاث از شهرستان کرمانشاهان، از طرف جنوب به بخش چوار از شهرستان ایلام، از طرف خاور به بخش گیلان و کرند شهرستان شاه آباد، از طرف باختر و شمال به کشور عراق. شهرستان قصرشیرین از سه بخش به نام بخش مرکزی، سرپل ذهاب و سومار تشکیل شده است. خلاصۀ اطلاعات بخش مرکزی آن به شرح زیر است: حدود: از طرف شمال و باختر به کشور عراق، از جنوب به بخش سومار، از جنوب خاوری به بخش گیلان، از خاور به بخش سرپل ذهاب. آب و هوا: هوای بخش مرکزی گرمسیری و آب اکثر قراء آن از رود خانه الوند تأمین میشود. ارتفاعات: در این بخش سه رشته کوهستان کم ارتفاع به شرح زیر وجود دارد: 1- انتهای کوههای شمالی گیلان غرب که در این بخش به کوه بازی دراز یا بازودراز نامیده میشود. در خاور شهر و خاور رود خانه الوند با زمین یکسان میشود و بلندترین نقطۀ آن در خاور گنبد صوفی به ارتفاع 2320 گز است. 2- رشتۀ آغ داغ واقع در باختر قصرشیرین. خطالرأس این کوه مرز ایران و عراق است. بلندترین نقطۀ آن در شمال پاسگاه برج احمدی به ارتفاع 2105 گز است. 3- کوه سه سر. این کوه بین دهستان ذهاب و دهستان جگرلو واقع شده. رود خانه قوره تو، بین این کوه و کوه آهنگران جاری است. بلندترین نقطۀ آن در باخترآبادی قراویز به ارتفاع 2593 گز است. مهمترین رود خانه بخش رود خانه الوند است که سرچشمه و شعبه آن در بخش سرپل ذهاب است و تقریباً از وسط بخش میگذرد. قراء دهستان جگرلو و خالصه در کنار شمالی و قراء دهستان نصرآباد در جنوب آن واقع شده اند. شهر قصرشیرین در قسمت شمالی رود خانه مذکور بنا شده و آب مورد نیاز شهر از آن رودخانه گرفته میشود. رود خانه شیرین تابستان بیش از یکصد سنگ آب دارد و در حدود آبادی تنگ آب نو از کشور ایران خارج شده وارد کشور عراق میگردد و قصبۀ خانقین و قراء تابعۀ آن را مشروب مینماید. رود خانه قوره تو. سرچشمۀ این رودخانه نیز در بخش سرپل ذهاب شرح داده شده. از حدود تنگ حمام وارد این بخش میشود ودر طول خود همه جا مرز ایران و عراق محسوب میگردد. آب آن نسبت به رود خانه الوند کم، و کمی شور است. بخش مرکزی از نظر سازمان وزارت کشور از چهار دهستان به نام نصرآباد، جگرلو، خالصه، قوره تو تشکیل شده است. جمعقراء بخش 45 و جمعیت آن در حدود 5250 تن است. جمع قراء شهرستان و جمعیت آن به شرح زیر است: شهر قصرشیرین 1 آبادی 10000 تن بخش مرکزی 45 آبادی 5250 تن بخش سومار 18 آبادی 5000 تن بخش سرپل ذهاب 91 آبادی 13100 تن جمع 155 آبادی 33350 تن (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)
