القاهر بالله، محمد بن احمد معتضدعباسی (287- 339 هجری قمری) ، نوزدهمین خلیفه از خلفای عباسی که به سال 320 هجری قمری پس از وفات مقتدر با او بیعت کردند. وی روش نیکوئی نداشت. لشکر بر او شوریدند و چشمانش را درآوردند و به سال 322 هجری قمری او را از خلافت خلع کرده بزندان افکندند و سپس آزادش ساختند و در بغداد به سال 339 هجری قمری وفات یافت. (الاعلام زرکلی ج 3 ص 846). کنیۀ او ابومنصور است و مادرش کنیزکی ’قبول’ نام، در 28 شوال سال 320 هجری قمری با او بیعت کردند. وی مردی مهیب و قتال و مال دوست بود. مدت قاهر دراز نکشید و او را خلع کردند و سبب آن بود که وزیر او ابن مقله از بیم او پنهان شد و امرای لشکر و لشکریان را با او متغیر کرد و ایشان را بر آن داشت که ناگاه در دارالخلافه او را بگرفتند و میل کشیدند و در دارالسلطنه حبس کردند. مدتی در حبس بماند بعداز آن بیرونش آوردند، روزی دیدند که در جامع منصور صدقه میخواست نه از درویشی بلکه مرادش تشنیع بود بر مستکفی خلیفه، یکی از هاشمیان او را بدید درحال پانصد درم بدو داد و او را منع کرد. وی بعد از ابن مقله وزارت به محمد بن قاسم بن عبیدالله داد و او در وزارت متمکن نشد و مدت او دیر برنداشت و معهذا قاهر او را بگرفت و منکوب کرد. بعد از آن به اندک زمانی بمرد و دراین ایام دولت بویه ظاهر شد. (تجارب السلف ص 214). مدت خلافت قاهر یک سال و پنج ماه و21 روز و به روایت دیگر سالی و شش ماه و 18 روز بود. وی مردی اسمر و نیکوروی و مادرش ام ولد نام او ’خلوت’ و نقش خاتم وی محمد بن احمد بود. (مجمل التواریخ ص 18 و 377 و 390 و 427 و 453)
