جعفر بن عبدالله بن ابراهیم، ملقب به قوام الدین و مشهور به قاضی. از بزرگان علمای امامیه اوایل قرن دوازدهم هجری است. اصل وی از حویزه و زادگاه وی کمره و مسکنش اصفهان و مدفنش شهر نجف است. او در معرفت اخبار و کلام وتفسیر بی نظیر و در ذکاوت و جامعیت کمالات علمی وحید عصر خود بود. علم حدیث و اخبار را از مولی محمد تقی مجلسی فراگرفت و در معقول و منقول از شاگردان آقا حسین خوانساری و محقق سبزواری صاحب ذخیره بوده و سید صدر قمی شارح وافیه و مولانا محمد اکمل والد آقای بهبهانی از تلامذۀ شیخ جعفر میباشند. منصب قضاء اصفهان در تمامی عمر بدو مفوض شد و به همین جهت در میان علماء به شیخ جعفر قاضی شهرت یافته. تألیفاتی دارد. او راست: 1- اصول الدین. 2- حاشیۀ شرح لمعه. 3- حاشیۀ کفایۀ استاد خود محقق سبزواری. 4- ذخائر العقبی در تعقیبات نماز. این کتاب را به امر شاه سلطان حسین صفوی تألیف نمود، و جز اینها. از همه مشهورتر حاشیۀ شرح لمعۀ اوست که میان علماء دائر و محل استفادۀ فحول و اکابر میباشد. وی به تصریح روضات الجنات به سال 1115 هجری قمری در اثنای مراجعت از سفر حج در عراق وفات یافت، ولی مؤلف مستدرک الوسائل این کلام روضات را حمل بر اشتباه کرده و خود از امیر اسماعیل خاتون آبادی که در همان سفر حج از اهل قافله بوده و تمامی وقائع آن سفر را روز بروز مینگاشته آرد: که قاضی حویزی به فاصله یکسال ونیم از وفات مجلسی دوم 1111 هجری قمری به مقام شیخ الاسلامی رسید و در سال 1115 هجری قمری محمود نام تاجر با جمعی از اعیان عازم زیارت مکه و مدینه و عتبات بودند نقود بسیاری برای تعمیر مشهد حسینی همراه داشتند و شبکۀ حرم کاظمین را نیز با خود میبرد شیخ جعفر نیز همراه این جمع عازم زیارت کعبه بود. و در کرمانشاهان بیمار شد و عاقبت در دو فرسخی نجف پیش از زیارت کعبه وفات یافت. مولی محمد سراب به امرتجهیز و تکفین وی پرداخت و نزدیک قبر علامۀ حلی به خاکش سپرد. قوام الدین میرزا محمد قزوینی یکی از شاگردان شیخ جعفر قصیده ای غراء در مرثیۀ وی گفته که سی ونه بیت است و در روضات آمده است. مطلع آن این است: الدهر ینعی الینا المجدوالکرما و العلم و الحلم و الاخلاق و الشیما. (روضات الجنات ص 149) (مستدرک الوسائل ص 385) (ریحانه الادب ج 1 ص 355 و 356)
