علی بن یوسف بن ابراهیم بن عبدالواحد قفطی حارثی وزیر، مکنی به ابوالحسن معروف به قاضی اکرم. از مشاهیر مورخان بوده و علاوه بر تاریخ و سیر در فقه و حدیث و نحو و لغت واصول قرائت و منطق و نجوم و هندسه نیز ماهر و در هردو رشتۀ نظم و نثر مبرز بوده و در عهد ملوک ایوبیۀ مصر به صدارت رسیده و تاریخ قبطی ها را به طور کامل نوشته و تألیفات سودمندی دارد. او راست: 1- اخبار العلماء باخبار الحکماء که در مصر چاپ شده. 2- اخبارالمصنفین و ماصنفوه. 3- اخبار النحویین. 4- الاصلاح للخلل الواقع فی الصحاح نظیر رجل الطاوس فی اغلاط القاموس و امثال آن. 5- ابناء الرواه علی انباء النحاه که دو نسخه از آن در خزانه مصریه موجود است. 6- تاریخ آل بویه. 7- تاریخ آل سلجوق. 8- تاریخ قبطی. 9- تاریخ محمود بن سبکتکین. 10- تاریخ مصر. 11- تاریخ یمن. 12- الدرالثمین فی اخبار المتیمین. 13- الرد علی النصاری. 14- الضاد و الظاء. 15- المحلا فی استیعاب کلا. وی به سال 646 یا 656 هجری قمری در 88سالگی وفات یافت. وی را ابن قفطی و قفطی نیز گویند که منسوب به قفط است و آن قصبه ای است در ساحل شرقی نیل از توابعصعید مصر که زایشگاه وی بوده و موقوفۀ علویین است. از بعضی تألیفات او شیعه بودنش استظهار شده و ظاهربلکه صریح ذریعه نیز که به نقل آنها پرداخته همین است. رجوع به معجم المطبوعات ستون 1518 و معجم الادباء ج 15 ص 175 و الذریعه ج 3 ص 211 و 311 و روضات الجنات ص 11 و 439 و ریحانه الادب ج 1 ص 275 و ابن قفطی جمال الدین شود
