عبدالعزیز بن محمد بن نعمان بن حیون، مکنی به ابوالقاسم قاضی القضاه مصر و شام و مکه و مدینه و مغرب بود. وی از علماء باطنیۀ امامیه و از رجال دولت فاطمی (عبیدی) است. در قیروان تولد و در مصر نشو و نما یافت و به سال 394 هجری قمری متولی منصب قضاء و ناظر مظالم گردید، و نزد حاکم (صاحب مصر و مغرب) مکانتی عظیم به دست آورد. حاکم او رابه سال 398 هجری قمری عزل کرد و به طور غیله به قتل رسانید. تولد وی به سال 354 هجری قمری / 965 میلادی و وفات وی به سال 401 هجری قمری / 1011 میلادی اتفاق افتاد. رجوع شود به ملحق الولاه والقضاه صص 599- 603 و ابن خلکان ج 2 ص 169 ضمن شرح حال جدش، نعمان، و در آن چنین آمده است که حاکم ترکها را فرمان داد تا او را با دو تن دیگر از رجال بکشند. و ترکها هرسه را دریک ساعت با شمشیر به قتل رسانیدند. در تاریخ کشته شدن وی نیز اختلاف است. بعضی رجب 398 و بعضی جمادی الاخره 399 را نیزگفته اند. و رجوع به الاعلام زرکلی چ 2 ج 4 ص 150 شود
