ابن عثمان بن الضحاک بن عثمان بن عبدالله الاسدی الحزامی المدنی القرشی. علامۀ قریش در مدینه به اخبار عرب و ایام و اشعار ایشان و از بزرگترین اصحاب مالک. چون رشید عباسی عبدالله بن مصعب را ولایت یمن داد، وی ضحاک را خلیفۀ خویش کرد و ضحاک سالی بدانجا ببود و در بازگشت از یمن بمکه درگذشت (180 هجری قمری). صاحب الموشح آرد: حدثنی ابوسلمه موهوب بن رشید الکلابی انه سمع الضحاک بن عثمان الحزامی یقول من اغزل ابیات قالتها العرب ابیات حسان بن یسار التغلبی حین یقول: اجدّک ان دار الرباب تباعدت او انبت ّ حبل ٌ ان ّ قلبک طائر امت ذکرهاو اجعل قدیم وصالها و عشرتها کبعض من لاتعاشر وهبها کشی ٔ قدمضی او کنازح به الدار او من غیبته المقابر فقد ضل ّ الا ان تفضّی حاجهً ببرق حفیر دمعک المتبادر. (الموشح ص 154) (الاعلام زرکلی ص 438)
