قونیوی، محمد بن اسحاق. مؤلف حبیب السیر آرد: شیخ در میدان کسب علوم ظاهری و باطنی و فنون عقلی و نقلی قصب السبق از امثال و اقران می ربود و مولانا قطب الدین علامۀ شیرازی علم حدیث نزد آن جناب فراگرفت. در نفحات الانس است که شیخ صدرالدین پسر سببی شیخ محیی الدین العربی است و تربیت ازوی یافته و او را مؤلفاتی است چون تفسیر فاتحهالکتاب و مفتاح الغیب و نصوص و فکوک و شرح حدیث و نفحات الهیه و او بر مولوی جلال الدین نماز گزاشت. (از حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 115 و 116). صاحب کشف الظنون این کتب را از مؤلفات او شمرده است: تبصره المبتدی و تذکره المنتهی بفارسی در اصول معارف، مفاوضات راجع بوجودو ماهیت. جامع الاصول. الرساله الهادیه. الرساله المرشدیه. نفثه المصدور و تحفه المشکور. اعجاز البیان فی کشف بعض اسرار ام القرآن. مؤاخذات، و مرگ او را در موردی به سال 673 هجری قمری و در مورد دیگر به سال 671 نوشته است. هدایت در ریاض العارفین آرد: ابوالمعالی محمد بن اسحاق بن محمد بن یوسف بن علی القونیوی از مشاهیر علمای عظام و از اکابر عرفای والامقام بود و او را جناب شیخ محیی الدین عربی تربیت فرمود. مولانا جلال الدین رومی را با وی کمال وداد و اتحاد می بود چنانکه روزی مولوی بمحفل آنجناب وارد شد، وی بنابر تعظیم مسند خود را بمولوی بازگذاشت و خود بکنار رفت. مولوی بر مسند شیخ ننشست او گفت چرا بر روی مسند ننشینی. گفت خدا را چه جواب دهم که بر سجادۀ تو نشینم جناب شیخ سجاده را بدور افکند و گفت سجاده ای که تو را نشایدما را نیز نشاید. باری در میانۀ او و خواجه نصیرالدین طوسی علیه الرحمه اسئله و اجوبه واقع شد و خواجه او را تمجید کرد آن جناب را در علوم بتخصیص در تصوف و حقایق تصانیف پسندیده است از آنجمله است: شرح تعرف و شرح رسالۀ موسوم به شجرۀ نعمانیه که شیخ وی در دولت عثمانیه تصنیف فرموده. مفتاح الغیب. از اوست: آن نیست ره وصل که انگاشته ایم وآن نیست جهان جان که پنداشته ایم آن چشمه که خضر خورده زو آب حیات در خانه ماست لیک انباشته ایم. (ریاض العارفین چ سنگی ص 190)
