ابن حسن بن علی غازی بیهقی مکنی به ابوالقاسم و ملقب به شمس الائمه. بیهقی در کتاب الوشاح آرد که این اسماعیل به شمس بیهقی معروف است. وی فنون آداب را جامع و مفاتیح حکمت و فصل الخطاب را حائز بود. بمرو اقامت گزید و در آنجا توطن کرد. طریقۀ وی در فقه مستقیم و اکثر مصنفات او سلیم است. او راست: کتّاب حضرتنا دامت سلامتهم یهیئون من الالقاب اسبابا و ینصبون من الاطماع الویهً و یفتحون من الالقاب ابوابا و یبخلون بما جاد الکریم به و ینفقون علی الاقوام القابا تجشأوا فی نوادیهم بلاشبع کأنهم اکلوا الحتیت و الربا (؟). و این معنی را از گفتۀ خوارزمی: قل الدراهم فی کیسی (؟) خلیفتنا فصارینفق فی الاقوام القابا گرفته است. او راست: کتاب نقض الاصطلام. کتاب سمطالثریا در معانی غریب حدیث. کتاب فی اللغه. کتاب فی الخلاف. (معجم الادبا چ مارگلیوث ج 2 صص 261-262)
