یا ارکان حرب. کل قشون. عبارت از تشکیلات نظامی مملکتی که امور سوق الجیشی و تعبیهالجیشی و تدارکات آرتشی را فراهم میسازد. تشکیلات ستاد آرتش (تا قبل از بهمن 1357) شامل پنج اداره بترتیب زیر بوده است: ادارۀ یکم: شامل کارگزینی آجودانی که برای رسیدگی به امور داخلی افراد سپاه است و سازمان. ادارۀ دوم: شامل ادارۀ اطلاعات و ضداطلاعات. ادارۀ سوم: شامل ادارۀ امور تعلیماتی و ادارۀ نقشه برداری و ادارۀ امور رزمی. ادارۀ چهارم: ادارۀ تدارکات که شامل ادارۀ خرید، یا ادارۀ انبارها و مخارج است. ادارۀ پنجم: شامل ادارۀ کنترلر است که حاوی دایرۀ بررسیها و ادارۀ بازرسی است. در عین حال ستاد آرتش شامل چهار نیرو بشرح زیر میباشد: 1- نیروی زمینی. 2- نیروی هوایی. 3- نیروی دریایی. 4- مرکز توپخانه. این چهار نیرو کلاً در تحت فرماندهی بزرگ آرتشتاران فرمانده و نظارت ستاد بزرگ آرتش است که بفرمان آن دو اداره میشود. نیروهای سه گانه اول هر یک شامل یک ستاد فرماندهیندکه مرکب از چهار رکن بنام ارکان اربعه میباشد. وظایف چهار رکن مذکور بنحوی است که چهار ادارۀ فوق بر عهده دارند. نیروی زمینی برای حفظ حدود و ثغور مملکتی از دو آرتش تشکیل میشود که این دو برحسب مقتضیات محل پادگانهایی بنام لشکر و تیپ در نقاط مختلف مملکت دارد. تشخیص افراد نیروی دریایی و نیروی هوایی بوسیلۀ لباسی است که بر تن دارند. لباس نیروی زمینی شامل شلوار دهن بسته و بلوز و کلاه کاسک در زمان جنگ و کاسکت خاکستری در زمان صلح میباشد. لباس نیروی دریایی و هوایی کت و شلوار سرمه ای و فرنج در زمستان و کتان سفید و شلوار سفید در تابستان. تمایز این دو نیرو بوسیلۀ نشانهای مخصوص به رستۀ خود میباشد که در روی کلاه خود نصب می کنند. نشان نیروی هوایی عبارت است از عقاب در وسط برگ خرما و نشان نیروی دریایی لنگر در وسطبرگ خرما. افسران نیروی زمینی در روی کلاه خود کوکاردهای کوچک سه رنگ علامت پرچم ایران را دارا میباشند
