ابن حارثه بن شراحیل کلبی. او صحابی بود و در کودکی، در جاهلیت او را ربودند و خدیجه بنت خویلد (زوجه پیغمبر) او را خرید و در هنگام ازدواج با پیغمبر زید را به او هدیه کرد و پیغمبر پیش از بعثت او را به فرزندی قبول کرد و او را آزاد گردانید و دخترعمه خود را به وی داد و همواره مردم او را ابن محمد می نامیدند تا این آیه ’ادعوهم لاّبائهم’ (قرآن 5/33) نازل شد. او از قدماء صحابه و از نخستین کسانی بود که اسلام آورد. حضرت رسول او را به هیچ ’سریّه’ نفرستاد مگر آنکه او را سردار لشکر قرار داد. آن حضرت او را دوست داشت و بر دیگران مقدم می داشت و فرمانروایی لشکر را در غزوۀ موته بدو داد و او در همان غزوه به سال هشتم هجری به شهادت رسید. : امیر عاصم و عمار و یاسر و مقداد صحیب و زهره و زید وقتاده و قنبر. ناصرخسرو. زید چون در خدمت احمد به ترک زن بگفت نام باقی یافت اینک آیت لما قضی. خاقانی. رجوع به الاصابه و تاریخ گزیده و حبیب السیر چ خیام ج 1 و امتاع و عقدالفرید ج 3 و 5 و عیون الاخبار و تاریخ الخلفا و تاریخ اسلام و الموشح شود
