جدول جو
جدول جو

معنی دژم کردن

دژم کردن(چُ رَ تَ)
اندوهگین کردن. اندوهناک ساختن:
دژمش کرد درم لاجرم به آخرکار
ستوده نیست کسی کو سزای لاجرمست.
ناصرخسرو.
- دژم کردن بخت کسی، تیره کردن بخت او:
مکن بخت فرزند خود را دژم
ببینی دل خویش زین پس به غم.
فردوسی.
- دژم کردن چهره، درهم و خشم آلود کردن آن:
دژم کرد شاه اندر آن کار چهر
بفرمود تا رفت بوزرجمهر.
فردوسی.
بیامد به قلب سپه پیلسم
دهان پر ز کین چهره کرده دژم.
فردوسی.
- ، تیره کردن:
گر ز پی غزو غز قصد خراسان کنی
گرد سواران کند چهرۀ گردون دژم.
خاقانی.
- دژم کردن دل، غمگین و افسرده کردن آن را:
مدار ایچ تیمار با جان بهم
به گیتی مکن جاودان دل دژم.
فردوسی.
ایزد او را برساناد به کام دل او
دل ما شاد کناد و دل بدخواه دژم.
فرخی.
نیست مسعودسعد کار خرد
دل ز کار جهان دژم کردن.
مسعودسعد.
- دژم کردن رخساره، پرچین کردن آن. درهم کشیدن آن از اندوه و غم:
همی گفت رخساره کرده دژم
ز کار سیاوش دلش پر ز غم.
فردوسی.
- دژم کردن روزگار بر خود، تیره و تباه کردن و بر خودتنگ گرفتن جهان:
دو رخساره پر خون و دل سوکوار
دژم کرده بر خویشتن روزگار.
فردوسی.
- دژم کردن روی، ترش و پرچین کردن روی از خشم:
نبینی ز من یک سخن بیش و کم
تو زین پس مکن روی بر من دژم.
دقیقی.
زبان آورش گفت و تو نیز هم
چو خسرو مکن روی بر ما دژم.
بوشکور.
نشستند با روی کرده دژم
زبانشان نجنبید بر بیش و کم.
فردوسی.
بدیدی مرا روی کردی دژم
دمیدی بر آن آتش تیزدم.
فردوسی.
کمندی به فتراک بر شست خم
خم اندرخم و روی کرده دژم.
فردوسی.
جهان چون من دژم کردم بر او روی
سوی من کرد روی خویش خندان.
ناصرخسرو
لغت نامه دهخدا