حمائل. جمع واژۀ حماله، در گردن آویخته. دوال شمشیر و آنچه در بر اندازند. جواهر و زرینه که زنان در گردن اندازند و از زیربغل بدر آورند. (یادداشت مرحوم دهخدا) : دو ساعد را حمایل کرد بر من فروآویخت از من چون حمایل. منوچهری. فتنه مشو هیچ بر حمایل زرین علم نکوتر ز علم ساز حمایل. ناصرخسرو. حمایل دستها در گردن یار درخت نارون پیچیده بر نار. نظامی. حمایل ها فکنده هر کسی زیر یکی شمشیر و دیگر زخم شمشیر. نظامی. رجوع به حماله شود. - حمایل بستن: برین تن کو حمایل بر فلک بست بسرهنگی حمایل چون کنی دست. نظامی. - حمایل شمشیر، دوال شمشیر. (ناظم الاطباء). - حمایل فلک، میل شمالی یا جنوبی فلک. (ناظم الاطباء). - حمایل کردن: بسرهنگی حمایل کردن تیغ بسا مه را که پوشد چهره در میغ. نظامی. گوهمه شهرم نظر کنند و ببینند دست در آغوش یار کرده حمایل. سعدی. - حمایل کش: صبح مفرد رو حمایل کش در رکابت نفس برآرد خوش. نظامی. ، پارچۀ ابریشمی دوال مانندی پهن برنگ سفید یا سرخ یا سفید و سرخ یا سبز یا آبی و جز آن به اعتبار درجات که پادشاه بنوکرهای خود در ازای خدمات میدهد و در روز سلام آنرا زیب پیکر خودمی کنند، قرآن کوچکی که در بر می آویزند. (ناظم الاطباء)
