ابن یوسف بن مطر کوفی. یکی از نقلۀ علوم از زبان یونانی و سریانی به لسان عربی است در اوائل خلافت عباسیان. و کتب منقولۀ او حکمت و طب ّ است و از جمله دو ترجمه است از کتاب اصول هندسه که یکی به هارونی و دیگری به مأمونی اشتهار دارد و این ترجمه را ثابت بن قره تصحیح کرده است و همچنین ترجمه مجسطی و هم تجرید تعریب مجسطی حنین از اوست. (فهرست ابن الندیم). و او را مأمون برای اختیار و حمل کتب حکمت به روم فرستاد. (ابن الندیم چ مصر ص 339). و نیز ابن الندیم در ص 352 گوید: کتاب المرآه ارسطاطالیس را او به عربی ترجمه کرده است. قفطی در تاریخ الحکما درشرح حال اقلیدس صوری گوید: و اما کتابه فی اصول الهندسه فقد نقله حجاج بن یوسف بن مطر الکوفی نقلین: احدهما یعرف بالهارونی و هو الاول و النقل الثانی هو المسمی بالمأمونی و علیه یعول ّ. و در شرح حال ارسطاطالیس در قسمت خلقیات از تآلیف او گوید: کتاب المرآه له ترجمه الحجاج بن مطر. و در شرح حال بطلمیوس القلوذی آرد: فاما کتاب المجسطی... و قد قیل ان ّ الحجاج بن مطر نقله ایضاً. و ابن ابی اصیبعه در عیون الانباء گوید: الحجاج بن مطر نقل للمأمون. و من نقله کتاب اقلیدس، ثم اصلح نقله فیما بعد ثابت بن قرهالحرانی. و باز گوید: فان المأمون کان بینه و بین ملک الروم مراسلات ٌ و قد استظهر علیه المأمون فکتب الی ملک الروم یسئله الأذن فی انفاذ ما یختار من العلوم القدیمه المخزونه ببلد الروم فاجاب الی ذلک بعد امتناع، فاخرج المأمون لذلک جماعهٌ، منهم الحجاج بن مطر. و رجوع به قاموس الاعلام ترکی و الذریعه ج 3 ص 380 و 390 شود. کتاب مبادی اقلیدس یا اصول اقلیدس تعریب حجاج بن مطرجزء اول با ترجمه لاتینی به کوشش بتهورن و هایبرگ در کوپنهاک به سال 1893 میلادی در 92 صفحه چاپ شده است
