ابن ابی ثابت الاسدی. وی مولای بنی کاهل باشد و نام ابوثابت قیس بن دینار است. ابوبکر بن عیاش گوید: حبیب بن ابی ثابت را در سجده دیدم که اگر او را دیده بودی گفتی مرده است یعنی از طول سجده. کامل بن ابی العلاء گفت: حبیب بن ابی ثابت صدهزار بر قراء (ظاهر اینست که فقراء باشد) انفاق کرد. سفیان گفت که: حبیب بن ابی ثابت گوید: مااستقرضت من احد شیئاً احب الی من نفسی أقول لها أمهلی حتی تجی ٔ من حیث احب. مؤلف گوید: حبیب از ابن عمرو بن عباس و جابر و حکیم بن حزام و انس بن مالک و ابن ابی اوفی از دو تن دیگرسند روایت دارد. وی به سال 119 هجری قمری درگذشت. (صفه الصفوه ج 3 ص 59-60). ابواسحاق شیرازی مؤلف طبقات الفقها گوید: وی به سال 117 هجری قمری فوت کرد. و هم وی گوید: ابوبکر بن عیاش گفت: سه کس اند که چهارمی ندارند: حبیب بن ابی ثابت، حکم بن عیینه، حمادبن ابی سلیمان. مامقانی گوید: شیخ طوسی یک بار او را از اصحاب علی (ع) شمرد، و یک مرتبه در عداد اصحاب سجاد. و گوید: کنیۀ او ابویحیی و تابعی است و فقیه کوفه بود و چشم اولوچ بود. و در سال 117 وفات یافت و بار سوم او را در عداد اصحاب باقر (ع) آورده گوید: اسدی کوفی تابعی بود. و چهارمین بار وی را در عداد اصحاب صادق (ع) شمرده است. لیکن از تاریخ مرگ او چنان برآید که زمان صادق (ع) را جز اندکی درک نکرده، چه سال 117 هجری قمری سال اول امامت او بوده است. ولیکن در برخی نسخه های رجال شیخ طوسی به جای ’117 ’’119’ آمده است، پس ممکن است دو سال از امامت صادق (ع) را هم درک کرده باشد. ابن حجر در تقریب نیز این تاریخ را پذیرفته گوید: حبیب بن ابی ثابت قیس و گویند هندبن دینار اسدی کوفی مکنی به ابویحیی کوفی و ثقت بوده، به سال 119 وفات یافت. صاحب جامع الرواه گوید: عامربن سمط از او روایت کند. ومحمد بن یعقوب از حسن از او روایت دارد. (تنقیح المقال ج 1 ص 251). عسقلانی او را به عنوان حبیب بن ثابت نام برده است. (لسان المیزان ج 2 ص 168). ولی چون در ص 174همان مجلد او را به نام حبیب بن ابی ثابت نقل کرده معلوم میشود که اولی، غلط چاپی میباشد. رجوع به المصاحف سجستانی چ جفری 1937 میلادی ص 13 و 14 و عیون الاخبار ج 1 ص 300 و 308 و 339 و ج 2 ص 134 و 139 و ج 3 ص 21 شود
