یحیی بن علی بن الحسن بن محمد بن موسوی بن الخطیب مکنی به ابو زکریاالشیبانی. النحوی اللغوی. یکی از ائمۀ لغت است که برای کسب علم به نقاط مختلف سفر کرد. و بر عبدالقاهر جرجانی و ابن سهیل بیضاوی وبسیاری از علماء حدیث خواند و در بصره حدیث شنید و ادب را از هلال الصابی و ابن السراج و ابوالطیب الطبری و جز آن آموخت. وی بر شرب خمر مداومت داشت و مردم مصنفات او را در حالت مستی وی بر او قرائت میکردند. بسیاری از دواوین اشعار و کتابهای ادب را بخط خود نوشت و در اعراب القرآن کتابی در چهار مجلد تصنیف کرد و آن را الملخص نامید و نیز شرح اللمع ابن جنی و شرح حماسه و شرح دیوان متنبی و شرح دیوان ابوتمام طایی و سقطالزند و المفضلیات و معلقات سبع و جز آن از آثار اوست. وی از تبریز بقصد ابوالعلاء معری به معره سفر کرد و در اوان شباب بمصر رفت و بدانجا بر طاهر بن بابشاذ قرائت کرد سپس به بغداد بازگشت و تا هنگام مرگ در آنجا ساکن بود. او راست: 1- تهذیب اصلاح المنطق. 2- کنزالحفاظ فی کتاب تهذیب الالفاظ. 3- شرح بر دیوان اشعار حماسه. 4- شرح معلقات. (از معجم المطبوعات چ مصر ج 1 ستون 625- 627). سمعانی و صاحب ریحانه الادب وفات وی را بسال 502 هجری قمری ذکر کرده اند. رجوع به ریحانه الادب ج 1 ص 398 و اعلام زرکلی ج 1 ص 162 و ج 3 ص 1152 و المنجد بخش الاعلام ص 103 و رجوع به انساب سمعانی ج 1 ورق 103 الف شود
