جدول جو
جدول جو

معنی تاج المعالی

تاج المعالی
(جُلْ مَ)
محمد بن شکربن ابوالفتوح حسن بن جعفرالحسنی (متوفی بسال 453 هجری قمری مساوی 1061 میلادی) زرکلی در ترجمه احوال او آرد: آخرین کسی است از بنی موسی بن عبداﷲ بن موسی الجون از حسنیین که ولایت مکه یافت. او بعد از وفات پدرش در سال 430 هجری قمری بجای پدر نشست و تا پایان حیات بر این شغل باقی بود. (الاعلام زرکلی ج 2 ص 904) ... و از آنجا (جده) تا مکه دوازده فرسنگ است و امیر جده بندۀ امیر مکه بود و او را تاج المعالی بن ابی الفتوح می گفتند و مدینه را هم امیر، وی بود، و من نزدیک امیر جده شدم و با من کرامت کرد... (سفرنامۀ ناصرخسرو چ برلین ص 97). خواندمیر در حبیب السیر در ذکر شرفاء حرمین شریفین آرد:... ابوالفتوح حسن بن جعفر پس از انتقال برادر (عیسی بن جعفر) افسر ایالت بر سر نهاد... و ابوالقاسم مغربی که در سلک اعیان و وزراء اسمعیلیان انتظام داشت با آل جراح که از جملۀ امراء شام بودند قرار داد که ابوالفتوح را بخلافت نصب کنند و در زمان الحاکم بامراﷲ آنجناب را از مکه بدان ولایت برد و امیر المؤمنین خوانده، الراشد باﷲ لقب نهاد و این خبر بحاکم رسیده بغایت مضطرب گردید و ابواب خزاین را گشاده اموال بسیار به آل جراح انعام نمود تا از سر هوا خواهی ابوالفتوح در گذشتند و آنجناب از این معنی متوهم شده به مکه بازگشت و چون دست قضا سجل عمر او را در نوشت پسرش تاج المعالی والی شد و در سنۀ اربع و ستین و اربعمائه وفات یافت. (حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 599). بین اقوال مذکور در فوق اختلاف است. زرکلی تاج المعالی را لقب محمد بن شکربن ابوالفتوح میداند، در صورتی که ناصرخسرو و حبیب السیر این لقب را برای پدر وی، یعنی پسر ابوالفتوح یاد کرده اند، مگر آنکه بگوئیم که منظور تاج المعالی بن ابوالفتوح، تاج المعالی نوادۀ ابوالفتوح باشد نظیر ابوعلی سینا، ولی این مفهوم مخالف قول حبیب السیر است. از سوی دیگر زرکلی وفات صاحب ترجمه را بسال 453 هجری قمری ثبت کرده، در صورتی که حبیب السیر وفات تاج المعالی بن ابوالفتوح را (که مراد پدر صاحب ترجمه است) در 464 هجری قمری یاد کرده است
محمد بن جعفر بن محمد. در سال 461 هجری قمری شریف مکه شد. (معجم الانساب صص 30- 31 ذیل اشراف مکه)
لغت نامه دهخدا