جدول جو
جدول جو

معنی تأکید مسندالیه

تأکید مسندالیه
(تَءْ دِ مُ نَ دُنْ اِ لَیْهْ)
تأکید مسندٌالیه برای چند چیز است: 1- تقریر و تأکید مثل: ’جاء زید زید’ و مثل این شعر سنایی:
گرچه بر خود بپوشی از پی فرع
از درون شرم دار شرم از شرع.
(تأمل).
2- دفع توهم تجوز مثل: ’جاء الامیر نفسه’، یعنی خود امیر آمد نه بنه و خرگاه و مثل قول نظامی:
شنیدم من که هر کوکب جهانیست
جداگانه زمین و آسمانیست.
و مثل قول سعدی:
توانم من ای نامور شهریار
که اسبی برون آورم از هزار.
3- دفع توهم سهو از متکلم، مثل مثال اول زیرا گفتن زید دوم، میشود اشاره باشد، به اینکه زید اول از روی سهو نبوده و چون قول سنایی در مدح رسول اکرم صلی اﷲ علیه و آله و سلم:
در رسالت تمام بود تمام
در کرامت امام بود امام.
4 -دفع توهم عدل شمول حکم، مثل: ’جاء القوم کلهم اجمعون’ و چون شعر حافظ:
صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند
بر اثر صبرنوبت ظفر آید.
و چون شعر نظامی:
ما همه موریم سلیمان تو باش
ما همه جسمیم بیا جان تو باش.
و چون شعر مولوی:
ما همه شیران ولی شیر علم
حمله مان از باد شد دمبدم.
و چون شعر سعدی:
در آفاق اگر سربسر پادشاست
چو مال از رعیت ستاند، گداست.
(از هنجار گفتار نصراﷲ تقوی ص 45)
لغت نامه دهخدا