نوعی از کشتی هاست. (ناظم الاطباء) (آنندراج). نوعی است از کشتی. (مهذب الاسماء) ، بشتاب راندن. باتندی به حرکت درآوردن. بتاختن واداشتن: همه بادپایان برانگیختند همی گرد با خوی برآمیختند. فردوسی. برانگیخت اسب و بیفشرد ران بگردن برآورد گرز گران. فردوسی. بهر سو که باره برانگیختی همان خاک با خون برآمیختی. فردوسی. برآورد گرز گران را بدوش برانگیخت رخش و برآمد بجوش. فردوسی. چو از پادشاهیش بگریختیم شب تیره اسبان برانگیختیم. فردوسی. چو بهرام جنگی برانگیخت اسب یلان سینه و گرد ایزدگشسب. فردوسی. ابر بهاری زدور اسب برانگیخته وز سم اسب سیاه لؤلؤ تر ریخته. منوچهری. گر بگردانی بگردد ور برانگیزی رود برطراز عنکبوت و حلقۀ ناخن پرای. منوچهری. ، انگیختن. بپا کردن. بلند کردن. (آنندراج). برخیزاندن. - برانگیختن رستخیز، قیامت بپا کردن. شور درافکندن. آشوب و فتنه بپا کردن: من و این سواران و شمشیر تیز برانگیزم اندر جهان رستخیز. فردوسی. چو او مرز گیرد بشمشیر تیز برانگیزد اندر جهان رستخیز. فردوسی. وگرنه من و گرز و شمشیر تیز برانگیزم اندر جهان رستخیز. فردوسی. - برانگیختن کسی را یا چیزی را، برجای بلند کردن آن را. برخیزاندن: برانگیختندم ز جای نشست همی تاختندی مرا بسته دست. فردوسی. - برانگیختن گردوغبار و غیره، بهوا برداشتن آن. اثاره: سپاه از دو سو اندر آویختند یکی گرد تیره برانگیختند. فردوسی. چنین گفت کز کین فرشیدورد ز دریا برانگیزم امروز گرد. فردوسی. که پیش آورم کین فرشیدورد برانگیزم از سنگ وز آب گرد. فردوسی ؟ هر آنگه که برزد یکی باد سرد چو زنگی برانگیخت ز انگشت گرد. فردوسی. چو از مشرق برآید چشمۀ نور برانگیزد ز دریا گرد کافور. نظامی. برانگیختم گرد هیجا چو دود چو دولت نباشد دلیری چه سود. سعدی. آهی کن و از جای بجه گرد برانگیز کخ کخ کن و برگرد و بدر بر پس ابزار. حقیقی صوفی. ، از میان بردن. زدودن. برطرف کردن: اگر از من حرکتی متولد گشت که لایق و موافق بندگی و عبودیت نبود عذر آن بخواهی و آتش خشم بنشانی و غبار کراهیت برانگیزی. (ترجمه تاریخ یمینی) ، بیرون کشیدن: زبادام تر آب گل برانگیخت گلابی بر گل بادام میریخت. نظامی. عقیق از تارک لؤلؤ برانگیخت گهر می بست و مروارید میریخت. نظامی. ، حشر. (ترجمان القرآن) (دهار). نشر. (یادداشت مؤلف). بعث. مبعوث کردن: که یزدان پاک از میان گروه برانگیخت ما را ز البرز کوه. فردوسی. عبدالقادر گیلانی... در حرم کعبه روی برحصبا نهاده همی گفت ای خداوند... در روز قیامتم نابینا برانگیز تا در روی نیکان شرمسار نشوم. (گلستان). - برانگیختن مردگان، مبعوث کردن آنان. ، متنبه کردن. بیدار کردن. (ناظم الاطباء) ، برکشیدن. (آنندراج) ، برکندن، از بیخ برکندن، باعث صادر شدن، آموختن. (ناظم الاطباء)
