طاهریان. نام سلسله ای از امرای خراسان از اولاد طاهر بن حسین بن مصعب، ملقب بذوالیمینین. این دودۀ ایرانی از205 تا 259 ه. ق. در خراسان استقلال داشته اند. طاهر ذوالیمینین سرسلسلۀ آنان، سردار مشهور عباسیان (که در قصیده ای معروف، بایرانی بودن خویش می بالد) از جانب مأمون به سال 205 بحکومت منصوب گردید و پس از یک سال و نیم دعوی استقلال کرده و در روز جمعه ای از جمادی الاّخرۀ سال 207 در نیشابور نام مأمون از خطبه بینداخت. پس از او پسرش طلحه به همین سال بجای پدر نشست و چند نوبت با حمزه بن عبدالله خارجی حرب کرد و سرانجام به سال 213 درگذشت. بعد از او برادرش عبدالله بن طاهر فرمانروائی خراسان و کرمان یافت و با بابک خرم دین مصاف داده او را بشکست و نیز مازیار بن قارن حکمران طبرستان را مغلوب و دستگیر کرده نزد مأمون خلیفه فرستاد و در سال 230 فرمان یافت. سپس امارت خراسان بابوطیب طاهر بن عبدالله رسید و او مدت 18 سال حکم راند و در 248 وفات کرد. و محمد بن طاهر جای پدر گرفت و عاقبت در 259 یعقوب لیث صفاری این خاندان را برانداخت
