کلمه خطاب است یعنی ای و به عربی یا گویند. (برهان). در فارسی... کلمه خطاب است بمعنی ای. (غیاث از برهان). و صاحب نهج الادب آرد: و بعضی گویند: ’الا’ از هلا، که بمعنی مذکور (تنبیه) است در فارسی مستفاد میشود که این نیز فارسی بود ودوم مبدل اول، یا بالعکس ’الا’ مشترک است در عربی و فارسی و ’هلا’ فارسی الاصل است و این محل نظر است چرا که سبب قرب تلفظ احتمال نمیشود که یک لغت باشد چنانکه ای ندائیه که به فتح، عربی است و به کسر فارسی. آری ’الا’ احتمال تعریب دارد و میتواند که متوافق باشد در عربی و فارسی چنان که صاحب قاموس بدان قائل شده است و در فارسی به ’ها’ بدل شده هلا گویند. (از نهج الادب ص 571). این کلمه در اشعار فارسی بمعنی ندا و تنبه آمده است و در بسیاری موارد پس از آن کلمه ’ای’ آمده است و معنی آگاه باش، هان، بدان میدهد: الا ای خریدار مغز سخن دلت برگسل زین سرای کهن. فردوسی. همی گفت الا ای روا خسروا بزرگا سترگادلاور گوا. فردوسی. الا یا خیمگی خیمه فروهل که پیشاهنگ بیرون شد ز منزل. منوچهری. الا ای ترک آتش روی ساقی به آب باده عقل از من فروشوی. سعدی. الا ای آهوی وحشی کجائی مرا با تست چندین آشنائی. حافظ. و گاه بدون ’ای’ آید: الا وقت صبوح است نه گرم است و نه سرد است نه ابر است و نه خورشید و نه باد است و نه گرد است. منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی ص 218).
