دایره ایست که بدیدار مردم گرد بر گردزمین است. ابوریحان گوید: افق دو گونه است یکی حسی و دیگر حقیقی، اما حسی آن دایره است که از قبۀ آسمان بزمین همی رسد و همچون دایره ای باشد گرد برگرد مردم. و چون بر پشت زمین باشیم او را همی بینیم. او کرۀ فلک را بحقیقت بدونیم نکند ولیکن آن پاره که زبر او باشد کمتر بود از آن پاره که نبینیم و از ما غایبست. (از التفهیم ص 62). دایرۀ افق بدقتی که علمای هیئت کرده اند سه قسم است: حقیقی، حسی، ترسی. افق ترسی را هم گاه افق حسی و افق حسی را افق مرئی و شعاعی و افق رؤیت نیز خوانند. افق حسی دایرۀ صغیره ایست مماس سطح زمین و موازی با افق حقیقی. و چون صغیر است کره را دو نیم نمی کند. خط سمت الرأس و سمت القدم یعنی قطری که از مرکز زمین باستقامت شخص خارج می شود بر سطح دایرۀ افق حسی عمود خواهد بود. و همچنین عمود بر افق حقیقی خواهد بود. پس دو دائرۀ افق حسی و حقیقی موازی خواهند بود. (از حاشیۀ التفهیم چ همایی ص 62) ، قریب زادن رسیدن شتر ماده. (منتهی الارب) (آنندراج). نزدیک زادن رسیدن شتر ماده. (ناظم الاطباء)
