عمادالدین کاتب اصفهانی وزیر، معروف به ابن اخی العزیز (صاحب تکریت) ، مکنی به ابوعبدالله محمد بن صفی الدین ابی الفرج محمد بن نفیس الدین ابی الرجا حامد. (519- 597 هجری قمری) در اصفهان متولد شد و در آن شهر پرورش یافت و آنگاه به بغداد رفت و مدتی در مدرسه نظامیه فقه بیاموخت و در خلاف (جدل و مناظره) و فنون ادب مهارت یافت و به بغداد در نزد وزیر عون الدین یحیی بن هبیره تقرب یافت و او عمادرا به نظارت بصره و آنگاه واسط گسیل کرد و سپس به دمشق انتقال یافت و در آن هنگام سلطان دمشق ملک عادل نورالدین بود و امیرکبیر نجم الدین ایوب والد صلاح الدین ایوبی او را بشناخت و او عموی عماد عزیز را از قلعۀ تکریت میشناخت، از اینرو نسبت به وی احسان کرد و او را گرامی داشت و بر دیگر اعیان و افاضل امتیاز بخشید. سلطان صلاح الدین نیز از سوی پدر او را میشناخت واو صلاح الدین را در آن هنگام در دمشق مدح کرد. باری عماد در دمشق درگذشت و در مقابر صوفیه در خارج باب النصر مدفون شد. گویند روزی وی قاضی فاضل را که بر اسبی سوار بود ملاقات کرد و گفت: سر فلاکبا بک الفرس. فاضل گفت: دام علاالعماد، و جمله های هر دو را میتوان بصورت مقلوب هم خواند. او راست: 1- زبدهالنصره و نخبهالعصره، و آن مختصر نصرهالفتره و عصرهالقطره فی اخبارالدوله السلجوقیه است که فتح بن علی بنداری اصفهانی آنرا مختصر کرده است (لیدن 1789 میلادی) 50 و 324 صفحه از دو نسخۀ اکسفورد و پاریس، دارای فهرست نامهای کسان و ملتها و شهرها و جز آنهاست و پس از آن مقدمه ای بزبان فرانسه بقلم هوتسما بدان افزوده شده است و در مطبعۀ موسوعات مصر (1318 هجری قمری / 1900 میلادی) بنام تاریخ دوله آل سلجوق من انشاء الامام عمادالدین... به اختصار شیخ امام فتح بن علی بن محمد بنداری اصفهانی، طبع شده است. 2- الفتح القسی فی الفتح القدسی، و برخی آن را بنام الفتح القدسی فی الفتح القدسی آورده اند. و صاحب کشف الظنون آنرا بنام القدح القسی فی الفتح القدسی خوانده است و گوید در دو مجلد باشد، مؤلف آن عمادالدین بن محمد کاتب اصفهانی است. و در آن از سال 583 هجری قمری آغاز کرده است. ممدوح وی در خطبۀ کتاب ناصرالدین احمد بن المستضی ٔ بالله العباسی و سلطان صلاح الدین یوسف است. و این نام در پشت کتاب مسطور است ولی وی گوید: آنرا الفتح القدسی نامیدم و بر قاضی فضل عرضه کردم. وی به من گفت آنرا بنام الفتح القسی فی الفتح القدسی موسوم کن. (کشف الظنون). این کتاب به اهتمام مسیو لندبرگ فرانسوی در لیدن (1887- 1888 میلادی) در 594 صفحه طبع شده است و دارای مقدمه ای بزبان فرانسه میباشد، و هم در مصر در مطبعۀ موسوعات بسال 1321 هجری قمری در 374 صفحه چاپ شده است. (از معجم المطبوعات). و رجوع به عماد کاتب شود
