اسطرلابی که نزد قدما بیشتر معمول بوده است مسطح شمالی یا جنوبی بوده و به انواع مختلف تام و سدسی و ثلثی و غیره ساخته اند. (التفهیم ص 297 ح). و عمر بن محمد مروروذی صاحب اسطرلاب مسطح است. (التفهیم ص 162 ح) ، اجرام سماوی، اصل و مادۀ هر چیز، علم هندسه. (برهان). رجوع به اسطقس شود. - کتاب اسطقسات، نام کتاب اقلیدس در اصول صناعت هندسه. (مفاتیح)
