یا امرای زنگی (521- 648 هجری قمری). اتابک عمادالدین زنگی پسر آق سنقر حاجب یکی از غلامان ترک ملکشاه بود که از سال 478 تا 487 هجری قمری در حلب از جانب تتش نیابت می کرد و در آخر کاربر او قیام کرد و اسیر شد. زنگی در سال 521 هجری قمریبه حکومت عراق و بغداد منصوب گردید و در همین سال موصل و سنجار و الجزیره و حران نیز ضمیمۀ حکومت او شد و سال بعد حلب و سایر بلاد شام هم بر آنها افزوده گشت. اشتهار عمده عمادالدین زنگی به جهاد اوست در مقابل صلیبیون و او در واقع پیشقدم سلطان صلاح الدین بشمار می رود. بعد از مرگ زنگی ممالک او به دو پسرش نورالدین محمود و سیف الدین غازی رسید. نورالدین در شام مثل برادر به جلوگیری از عیسویان می پرداخت و سیف الدین در موصل و الجزیره حکومت می کرد. بعد از این دو برادر شعبه شامی خاندان زنگی بتدریج از میان برفت ولی شاخۀ جدیدی از آن در سنجار پیدا شد و یک شعبه نیز درالجزیره به ظهور رسید. شاخۀ سنجار را در سال 618 هجری قمری ایوبیان از میان برداشتند. شعب دیگر این خاندان به دست لؤلؤغلام و وزیر آخرین اتابک زنگی موصل منقرض شد و چون مغول بر الجزیره و شام دست یافتند، جمیع شاخه های خاندان زنگی را قلع کردند. رجوع به اتابکان موصل و اتابکان شام و اتابکان سنجار و اتابکان الجزیره و رجوع به طبقات سلاطین اسلام صص 143- 146 و رجوع به ارتقیه و ارتقیۀ کیفا و ارتقیۀ ماردین شود
