ابن حبیب الضبی، مکنی به ابوعبدالرحمان. امام نحویان بصره در روزگار خویش بود و محضر او مجمع اهل ادب و نحو و تحقیق و مرجع رفع مشکلات ادیبان و نحویان بود. سیبویه ازمحضر او کسب علم کرده و در کتاب خود از او روایت دارد و نیز کسایی و فراء و ابوعبیده و ابوزید انصاری وجز آنان و همچنین فقها از محضر او استفاده کرده اند.او در عربیت شیوه ها و قیاسهایی داشت که مخصوص خودش بود. وی را تألیفات سودمند بسیاری بود که از آن جمله است: 1- معانی القرآن (بزرگ). 2- معانی القرآن (کوچک). 3- کتاب اللغات. 4- کتاب النوادر. 5- کتاب الامثال. وی به سال 80 هجری قمری به دنیا آمد و به سال 182 هجری قمری در 102سالگی درگذشت. (از معجم الادباء ج 19 ص 67). حلقۀ درس او به بصره بود. طلاب علم و اهل ادب و فصحای اعراب و وفود بادیه از راههای دور به خدمت او شتافتند. من (ابن ندیم) به خط عبداﷲ بن مقله خواندم که از ابوالعباس ثعلب روایت کرده است. عمر یونس از صد درگذشت و به سبب پیری از کار افتاده بود و به سال صد و هشتادوسه درگذشت و در عمر خود زن نکرد و سریه نیز نگزید و همت او جز در طلب علم و محادثۀ رجال علم صرف نشد. (از فهرست ابن الندیم ص 63). و رجوع به روضات الجنات ص 272 و ابن خلکان ج 2 ص 603 و فهرست عقدالفرید و فهرست البیان و التبیین و فهرست الموشح و اعلام زرکلی شود
