محمد بن علی بن اسماعیل الفقال مکنی به ابوبکر، وی در علم تفسیر و حدیث و فقه و لغت از پیشوایان جهان بود، بسال 291 تولد و بسال 366 هجری قمری وفات یافت، وی فقیه شافعی مشهور است، (لباب الانساب)، در روضات الجنات آمده: وی همان فقیه شافعی است که ابن خلکان از او یاد کرده و در وصف او گفته است که امام بلامنازع عصر خویش و فقیه و محدث و اصولی و لغوی شاعر بود و در ماوراء النهر در زمان او شافعیان را کس مانند او نبود، فقه را از ابن سریج فرا گرفت و او را مصنفات زیادی است وی راکتابی است در اصول فقه، شرح الرّساله نیز از تصنیفات او است، از محمد بن جریر طبری و اقران وی روایت حدیث کرده است، و الحاکم ابوعبداﷲ و ابوعبیداﷲ بن منده و جماعت کثیری از وی روایت حدیث کرده اند، وی پدر قاسم صاحب کتاب التقریب است که در النهایه و الوسیط و البسیط از آن نقل قول شده و غزالی در باب ثانی از کتاب الرهن از آن یاد کرده است، وی چنانکه در طبقات الفقهاء آمده بسال 330 هجری قمری درگذشت، و نسبت او به شاش است و آن شهری است در ماوراءالنهر که از آنجا جمعی از دانشمندان برخاسته اند، (روضات الجنات ص 449)، وی از طرفداران اعتزال است، (تاریخ ادبیات ایران دکتر صفا ج 1، 276)، و رجوع به تاریخ بیهقی ص 163 و تاریخ گزیده ص 798 و ریحانه الادب شود
