حسن بن محمد بن حسن بن حیدر بن علی صغانی (چغانی) لغوی. و چون در کتب لغت صاغانی مطلق گویند مراد همین حسن بن محمد است. مولد او بشهر لاهور در 577 هجری قمری بود. وی برای کسب علوم از موطن خویش بغزنه و سپس در 615 به بغداد شد و پس از تکمیل علوم ادب به هندوستان نزد صاحب هند رفت و آنگاه عزیمت زیارت خانه کرد و از آنجا به یمن و سپس به بغداد بازگشت و پس از چندی بهند مراجعت کرد و کرت دیگر به بغداد آمدو از نظام الدین مرغینانی استماع حدیث کرد. او یکی از مشایخ اجازۀ سید احمد بن طاوس است. وفات او به سال 650 هجری قمری بود. او راست: کتاب مجمعالبحرین در لغت و کتاب التکمله علی الصحاح و کتاب العباب و او مجمعالبحرین و عباب را به نام وزیر مؤیدالدین محمد بن علقمی کرده است و کتاب عباب تا کلمه ’بکم’ ختم شده و ناتمام مانده است و یکی از شعرا در این معنی گوید: ان الصغانی الذی حاز العلوم و الحکم کان قصاری امره ان انتهی الی بکم. و نیز از کتب اوست: النوادرفی اللغات. توشیح الدریدیه. التراکیب. کتاب افعال. کتاب فعلان. کتاب الاضداد. کتاب الاسماء. کتاب العادات. کتاب الاسد. کتاب الذئب. کتاب مشارق الانوار فی الحدیث. کتاب شرح البخاری. کتاب در السحابه فی وفیات الصحابه. کتاب العروض. شرح ابیات المفصل. کتاب نقه الصدیان
