ابوعبدالله عبدالرحمن بن قاسم بن خالد بن جناده عتقی، از غیر نژاد عرب، از موالی زبیدبن حارث عتقی، شاگرد مشهور مالک بن انس، رئیس مذهب و مرجعمالکیان پس از او. مولد او به سال 128 یا 132 یا 133 ه. ق. و وفات در مصر196 بوده. بیست سال ملازمت خدمت مالک کرد و مذهب مالکی را که تاکنون از همه مذاهب در مغرب رائجتر است او بمغرب برد. و بزرگترین کتاب مالکیان موسوم به المدونه از اوست و این کتاب جواب اسئلۀ اسد بن فرات است و سحنون قاضی قیروان متوفی به سال 240 ه. ق. آنگاه که بزیارت خانه رفت نسخه ای از آن کتاب بمغرب برد. شروح و حواشی بسیار بر این کتاب کرده اند. قبر ابن قاسم در ظاهر قرافهالصغری است
