ابویعقوب یوسف بن یعقوب بن اسماعیل بصری. وفات 423 ه. ق. عالم لغوی از خاندانی علمی، و از این خاندان بسیاری از ادبا و لغویین برخاسته اند و یوسف از همه آنان معروفتر است. تولد وی در بصره و اصلاً ایرانی است. اورا شیوه ای در خط بوده که هر چند صورتاً خوش و زیبا نیست لکن در غایت اتقان و صحت است و مردم مصر شیفتۀخط او بوده اند چنانکه وقتی نسخه ای از دیوان جریر بقلم او به ده دینار فروخته شد و اکثر کتب قدیمه در لغت و اشعار و ایام عرب از طریق او به مصریان رسیده، چه او راوی این کتب و اشعار و عارف بدانها بوده است
